Wetenschappers hebben in varkens een griepvirus aangetroffen dat zich heel gemakkelijk verspreidt en zeer dodelijk blijkt te zijn wanneer het van varkens overspringt op fretten (een veelgebruikte stand-in voor mensen in grieponderzoek). Het onderzoek wijst er op dat we varkens en hun virussen nog scherper in de gaten moeten houden.
De onderzoekers bestudeerden verschillende virussen die in varkens opdoken. Met name het virus H1N2 bleek bijzonder dodelijk te zijn wanneer het op fretten over sprong: binnen tien dagen nadat de dieren besmet waren geraakt, legden ze het loodje. Ook kon het virus nadat het fretten had besmet heel gemakkelijk van fret op fret overspringen door druppeltjes die (bijvoorbeeld tijdens het niesen) uit de luchtwegen kwamen zetten.
Longweefsel
De onderzoekers tonen ook aan dat het virus prima gedijt in menselijk longweefsel. Ook bleek het zich beter dan andere varkensgriepvirussen te kunnen vermenigvuldigen onder omstandigheden die vergelijkbaar zijn met de situatie in de menselijke luchtwegen, zo schrijven de onderzoekers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.
Risico
Maar vormen griepvirussen zoals H1N2 nu een echt risico voor mensen? Dat is precies wat de onderzoekers met hun studie hopen te achterhalen. Varkens blijken heel wat virussen bij zich te dragen. En die virussen kunnen voor serieuze problemen zorgen. Dat gebeurde bijvoorbeeld nog in 2009, zo herinnert doctor Ian Barr – hij was niet bij dit onderzoek betrokken – zich. “In 2009 kwam er een griepvirus op dat afkomstig was van varkens en het infecteerde mensen in Mexico en verspreidde zich daarna snel en veroorzaakte een wereldwijde pandemie. Gelukkig was het virus in 2009 (H1N1) relatief mild in vergelijking met eerdere grieppandemieën, maar het was nog steeds verantwoordelijk voor tienduizenden slachtoffers. Er is een grote behoefte om de omvang en variëteit van griepvirussen die varkens wereldwijd nu besmetten te begrijpen en te bepalen of deze virussen in de toekomst een serieuze bedreiging vormen voor mensen.”
Eiwitten
Om te achterhalen wat een virus nu tot een risicovol virus maakt, bestudeerden de onderzoekers het H1N2-virus tot in detail. Zo ontdekten ze bijvoorbeeld dat de twee eiwitten Ha225G en NA315N het virus zo kwaadaardig maakten. De stofjes helpen het virus om zich aan cellen te binden en die cellen te besmetten. Mogelijk kunnen onderzoekers in de toekomst door naar deze stofjes in andere virussen te zoeken gemakkelijk achterhalen hoe gevaarlijk deze zijn. Maar het onderzoek heeft meer opgeleverd, zo vormt het volgens de onderzoekers bewijs dat het noodzakelijk is om de virussen in varkens wereldwijd nauwlettend in de gaten te houden. Zelfs wanneer varkens zelf geen last hebben van een bepaald virus, kan zo’n virus bijzonder gevaarlijk zijn. Zo bleek H1N2 de varkens niets te doen, maar zodra het oversprong op fretten, werden deze dieren dodelijk ziek.
De ontdekking van een nieuwe en gevaarlijke vorm van varkensgriep kan angstaanjagend zijn. Maar is dit nu echt iets waar wij ons direct zorgen over moeten maken? In een interview met Livescience stelt onderzoeker Richard Webby van niet. Hij wijst erop dat H1N2 nauwverwant is aan H1N1 (het virus dat in 2009 wereldwijd voor honderden doden zorgde). Mensen die tegen H1N1 zijn ingeënt of al aan het virus zijn blootgesteld, zijn hoogstwaarschijnlijk dan ook reeds resistent voor H1N2.
