Het is de opmaat naar nieuwe, effectievere medicatie tegen griep.
In de strijd tegen het griepvirus wordt momenteel vaak naar het virus zelf gekeken. Maar onderzoekers van de universiteit van Singapore gooien het nu over een andere boeg. Ze richten zich op de gastheer: wat heeft het virus van hem nodig om zich te kunnen verspreiden?
Eiwit
Al snel stuitten de onderzoekers daarbij op een eiwit dat te vinden is op de kernen van cellen in onze luchtwegen: CD151. Het griepvirus ‘kaapt’ dit eiwit en gebruikt het vervolgens om zich te vermenigvuldigen, zo schrijven de onderzoekers. Wanneer een virus zich wil vermenigvuldigen, moet het iets heel belangrijks doen: nieuw genetisch materiaal produceren dat vervolgens de kern van nieuwe virusdeeltjes vormt. En CD151 wordt door het griepvirus gebruikt om nieuw genetisch materiaal uit de kern te exporteren, zodat nieuwe virussen gevormd kunnen worden die zich vervolgens in het lichaam van de gastheer en daarbuiten kunnen verspreiden.
Experiment
Experimenten onderschrijven dat. Wanneer de onderzoekers CD151 in menselijke cellen op non-actief zetten, kwam de snelheid waarmee nieuwe virussen gevormd werden aanzienlijk lager te liggen. En dat betekent dat de gastheer meer tijd heeft om een krachtige immuunreactie tegen het virus op te zetten.
H1N1 en H3N2
De ontdekking is veelbelovend. Want CD151 blijkt een cruciale rol te spelen voor virussen in de H1N1- en H3N2-stammen. “En dat zijn de subtypes die het vaakst onder mensen circuleren,” legt onderzoeker Thai Tran uit. “Dat maakt deze ontdekking opwindend, omdat de ontwikkeling van stoffen die CD151 blokkeren en zo de levenscyclus van virussen onderbreken het niet langer nodig maken om de circulerende virussen jaar na jaar in de gaten te houden.”
Griepvaccin en tamiflu
Op dit moment is ons beste wapen in de strijd tegen de griep, het griepvaccin. Maar dit vaccin heeft een grote tekortkoming: het richt zich specifiek op twee of drie subtypes griep. Het vereist dat onderzoekers op het moment dat dit vaccin gemaakt wordt – enkele maanden voor het griepseizoen – goed voorspellen welke griepvirussen ons parten gaan spelen. En soms zitten onderzoekers ernaast. Wanneer het griepvaccin niet goed werkt, kunnen we nog een beroep doen op middelen zoals het bekende Tamiflu. Maar die werken – omdat ze de vermenigvuldiging van het virus bestrijden – alleen als ze in een vroeg stadium worden voorgeschreven. Bovendien kan het griepvirus resistent worden voor deze medicijnen als ze te vaak worden voorgeschreven.
De onderzoekers hopen dan ook dat de ontdekking van de rol die CD151 speelt, kan leiden tot een extra – en misschien zelfs wel effectiever – wapen in de strijd tegen de griep. “Dit is een veelbelovende ontdekking, aangezien het huidige scala aan medicijnen dat kan worden ingezet om griep te behandelen, erg beperkt is,” vertelt onderzoeker Paul Tambyah. “Als dit leidt tot een nieuwe klasse medicijnen die gebruikt kan worden om griep en zijn complicaties te behandelen, is dat een grote stap voorwaarts in onze pogingen om niet alleen gewone (seizoensgebonden) griep te behandelen, maar ons tevens voor te bereiden op een grieppandemie.”
