Experimenten met wormen suggereren dat cellen abrupt beginnen af te takelen zodra de wormen seksueel volwassen zijn.
Wanneer begint het verouderingsproces? Lang werd gedacht dat je dat moment niet echt aan kon wijzen. Veroudering zou het resultaat zijn van een reeks verschillende processen die elkaar – tamelijk traag – opvolgen. Maar een nieuw onderzoek suggereert nu dat we onze kijk op veroudering moeten aanpassen. Veroudering start vrij abrupt, zo suggereren experimenten met de rondworm Caenorhabditis elegans.
Acht uurtjes
Uit experimenten met de rondwormen blijkt dat hun veroudering abrupt inzet kort nadat ze seksueel volwassen zijn geworden. Zo’n acht uur nadat ze volwassen zijn geworden, begint hun aftakeling. Alsof er een knop omgaat, zo stellen de onderzoekers. En die knop wordt bediend door de stamcellen die eitjes en sperma produceren. Zodra deze stamcellen hun werk gedaan hebben, geven ze een signaal af aan de lichaamsweefsels. Dat signaal geeft de weefsels de opdracht om alle tegen stress beschermende mechanismen te laten varen, waardoor de aftakeling van de worm begint.
Stop de veroudering
Die knop gaat dus zo’n acht uur nadat de worm seksueel volwassen is geworden, om. Op dat moment is er nog niks aan de worm te zien. Hij gedraagt zich nog normaal. Maar op moleculair niveau treden er wel degelijk veranderingen op. De onderzoekers probeerden die veranderingen te stoppen. Ze zorgden er daartoe voor dat de stamcellen die eitjes en sperma produceren geen signaal konden afgeven aan het lichaamsweefsel. Het resultaat? De weefsels gingen niet aftakelen. “Dat was fascinerend,” stelt onderzoeker Richard Morimoto. “We verkregen in zekere zin een super stressbestendig dier dat bestand was tegen alle soorten cellulaire stress en beschadigingen van eiwitten.”
Hoewel de experimenten zich beperken tot rondwormen kan het onderzoek implicaties hebben voor ons mensen. De ‘knop’ die de aftakeling in gang zet, bevindt zich namelijk ook in het menselijk lichaam. Wellicht kunnen we deze ontdekking in de toekomst gebruiken om mensen langer gezond te houden.
