Nieuw onderzoek verklaart waarom jetlag vaak zo lang duurt

jetlag

Wie naar de andere kant van de wereld vliegt, ontkomt er bijna niet aan: de jetlag. Ons lichaam heeft tijd – soms wel enkele dagen – nodig om te wennen aan het nieuwe dagritme. Een nieuw onderzoek verklaart waarom die jetlag zo lang duurt en komt met een mogelijke oplossing voor het probleem.

Onderzoekers van de universiteit van Oxford vroegen zich af waarom ons lichaam zo lang nodig heeft om aan een nieuw ritme te wennen. Om dat te achterhalen, zetten ze een experiment met muizen op. Ze zetten de muizen in het donker en stelden ze zo af en toe bloot aan een lichtpuls. Ondertussen bestudeerden ze de genen van de dieren.

Honderd genen
Uit het onderzoek blijkt dat zo’n honderd genen in een reactie op het licht actie werden. Ook identificeerden ze een molecuul – SIK1 genoemd – dat de effecten van het licht op de lichaamsklok vertraagt. In andere woorden: een molecuul dat de jetlag langer laat duren. De onderzoekers blokkeerden vervolgens het molecuul SIK1. Daarna verstoorden ze het dag- en nachtritme van de muizen. De muizen bleken zich zonder SIK1 veel sneller aan het nieuwe dag- en nachtritme aan te passen.

Sociale jetlag

Bijna elk organisme heeft een dag- en nachtritme. Het ritme wordt ingegeven door een interne klok die activiteiten als slapen en eten afstemt op licht en duisternis. Om een verstoord dag- en nachtritme op te lopen, hoeft u overigens niet per se naar de andere kant van de wereld te reizen: ook in uw eigen huis kan het ritme verstoord worden. Bijvoorbeeld als uw dagelijkse activiteiten in strijd zijn met uw dag- en nachtritme. We spreken dan ook wel van een sociale jetlag.

Niet zo gek
“Wij hebben een systeem ontdekt dat voorkomt dat de lichaamsklok zich aanpast,” vertelt onderzoeker Stuart Peirson. “Als je erover nadenkt, is zo’n systeem niet zo’n gek idee, het maakt de klok stabieler.” Dankzij het mechanisme kan de lichaamsklok die ons dag- en nachtritme regelt niet met alle winden meewaaien. “De klok moet er zeker van zijn dat het signaal dat deze ontvangt, klopt. En als dat signaal verschillende dagen op rij op dezelfde tijd opduikt, klopt het waarschijnlijk. Maar ditzelfde mechanisme zorgt er ook voor dat we ons niet zo snel aan een nieuwe tijdzone kunnen aanpassen en veroorzaakt dus de jetlag.”

En het onderzoek onder muizen toont aan dat het mogelijk is om SIK1 het zwijgen op te leggen. Zou er dan eindelijk een effectief medicijn tegen de jetlag op de markt kunnen komen? “We zijn nog wel enkele jaren verwijderd van een behandeling tegen de jetlag, maar het begrijpen van de mechanismen die ons dag- en nachtritme genereren en regelen, kan ons wel helpen om medicijnen te ontwikkelen die onze lichamen weer op één lijn met de zonnecyclus brengen,” stelt onderzoeker Russell Foster. Dergelijke medicijnen zouden niet alleen kunnen worden ingezet tegen de jetlag. Ze kunnen ook worden voorgeschreven aan mensen met schizofrenie en een bipolaire stoornis: aandoeningen waarbij het dag- en nachtritme eveneens verstoord kan worden.

Jetlag voorkomen? Hier leest u tips om te helpen een jetlag te voorkomen!

Bronmateriaal

"Jet-lag study reveals why time changes are a struggle" - Ox.ac.uk
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Alvaro (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd