Nieuw vaccin beschermt tot wel tien weken tegen malaria

Het vaccin is zojuist heel succesvol door een klinisch onderzoek heen gerold. Is dit dan de oplossing voor een groot probleem?

Onderzoekers verzamelden 67 gezonde proefpersonen die nog nooit malaria hadden gehad. Vervolgens injecteerden ze levende malariaparasieten in het lichaam van de proefpersonen. Tegelijkertijd kregen de proefpersonen chloroquine toegediend, dat voorkomt dat de ziekte zich kan ontwikkelen en al jaren gebruikt wordt om malaria te behandelen. Niet alle proefpersonen kregen dezelfde dosis van het vaccin. Negen proefpersonen kregen de hoogste dosis drie keer toegediend (met tussenpozen van vier weken) en bleken het best beschermd te worden tegen de ziekte. Al deze negen proefpersonen bleken aan het eind van het onderzoek namelijk 100 procent beschermd te zijn tegen malaria.

In de lever
Malaria is een zeer gevaarlijke ziekte die ontstaat door toedoen van de malariaparasiet. Deze parasiet kan in je lichaam terechtkomen wanneer je gebeten wordt door een mug die deze parasiet bij zich draagt. Zodra de parasiet je lichaam is binnengedrongen, reist deze naar de lever om zich voort te planten. Op het moment dat deze zich in de lever nestelt, kan het immuunsysteem in actie komen, maar de parasiet maakt je op dat moment nog niet ziek en dus blijft een reactie uit. Pas wanneer de parasiet de lever verlaat, de bloedstroom binnengaat en rode bloedcellen binnendringt om zich opnieuw te vermenigvuldigen en verspreiden, ontstaan klachten. Het is ook pas in dat stadium dat chloroquine kan worden ingezet. Want ook dit middeltje heeft geen effect op de parasiet zolang deze in de lever zit. Pas als deze de lever verlaat, kan chloroquine de parasiet doden.

Malaria is één van de dodelijkste infectieziekten wereldwijd. In 2015 alleen stierven door toedoen van de ziekte 438.000 mensen. Negentig procent van deze slachtoffers woonden in Afrika en bijna 75 procent van de slachtoffers waren jonger dan vijf jaar. In datzelfde jaar infecteerde de parasiet naar schatting zo’n 214 miljoen mensen.

Langdurige bescherming
En zo lopen we dus eigenlijk achter de feiten aan. Maar dit vaccin lijkt daar verandering in te brengen. “De bescherming wordt waarschijnlijk veroorzaakt door specifieke T-lymfocyten en de reactie van antilichamen op de parasieten in de lever,” legt onderzoeker Peter Kremsner uit. Onderzoeker Benjamin Mordmüller voegt toe: “Door te vaccineren met een levende, volledig actieve ziekteverwekker, blijken we in staat te zijn om een zeer krachtige immuunreactie te starten. Daarnaast wijzen alle gegevens die we tot op heden verzameld hebben erop dat we te maken hebben met een relatief stabiele, langdurige bescherming.” De proefpersonen die voor 100 procent tegen malaria beschermd waren, bleken zelfs tien weken na de laatste vaccinatie niets te vrezen te hebben van de malariaparasiet.

Geen nare bijwerkingen
Verder blijkt uit het klinisch onderzoek dat het vaccin geen nadelige effecten heeft op de proefpersonen. Een volgende stap is dan ook een nieuw klinisch onderzoek om de effectiviteit van het vaccin verder te bestuderen. Dat onderzoek kan nog zeker enkele jaren in beslag nemen.

Onderzoekers zoeken al meer dan een eeuw naar een effectief vaccin tegen malaria. Een dergelijk vaccin zou het veel gemakkelijker maken om de ziekte te bestrijden en mensen die naar malariagebieden reizen te beschermen. Bovendien zou een vaccin ertoe leiden dat minder mensen de ziekte oplopen en behandeld hoeven te worden, waardoor de kans dat de parasiet resistent wordt voor bestaande behandelmethoden kleiner wordt.

Bronmateriaal

"New malaria vaccine effective in clinical trial" - Universiteit van Tübingen
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Paul Mehnert / University of Tübingen.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd