Wetenschappers hebben voor het eerst een 3D-kaart gemaakt van een zeer afgelegen deel van het universum. De kaart – die miljoenen lichtjaren lang is – laat het universum zien op het moment dat dit slechts drie miljard jaar oud was.
Sterren vormen sterrenstelsels. Sterrenstelsels maken weer deel uit van sterrenclusters of superclusters. Die clusters vormen middels ‘slierten’ zonnestelsels een netwerk met andere clusters. Tussen die slierten en clusters bevinden zich grote ‘leegtes’: uitgestrekte gebieden waarin (bijna) geen sterrenstelsels te vinden zijn. Dit draderige netwerk wordt ook wel aangeduid als het ‘kosmische web’. De ruggengraat van dit kosmische web is donkere materie. Tevens is het kosmische web doordrongen met waterstofgas, een restant van de oerknal.
Afgelegen deel
Wat wetenschappers nu gedaan hebben, is een afgelegen deel van het kosmische web in kaart brengen. Het gaat om een deel dat bijna elf miljard lichtjaar van ons verwijderd is. Omdat licht er elf miljard jaar over doet om ons te bereiken, zien we dit deel van het universum zoals het er drie miljard jaar na de oerknal uitzag. Het is voor het eerst dat grootschalige structuren in zo’n afgelegen deel van het heelal direct door onderzoekers in kaart zijn gebracht.
Verbazing
Om dit afgelegen deel van het universum in kaart te brengen, bestudeerden onderzoekers het licht van verre sterrenstelsels vanaf meerdere locaties. Vervolgens combineerden ze die gegevens om een kaart te kunnen maken van het materiaal dat tussen die sterrenstelsels en ons te vinden is. “Ik was verbaasd toen we ontdekten dat bestaande grote telescopen al in staat zijn om voldoende licht van deze zwakke sterrenstelsels op te vangen en de absorptie van dat licht op de voorgrond in kaart te brengen,” vertelt onderzoeker Khee-Gan Lee. Met behulp van toekomstige telescopen kan de resolutie van de kaart naar verwachting nog verder worden opgekrikt.
De 3D-kaart – van een sectie van het universum dat zich op elf miljard lichtjaar van ons bevindt – laat zien hoe de kosmos kort na de oerknal structuur kreeg. Ook hopen onderzoekers meer inzicht te krijgen in hoe het kosmische web functioneert.
