Nieuwe techniek om leeftijd van zonachtige sterren te bepalen

exoplaneet2

Ooit van gyrochronologie gehoord? Wij in ieder geval niet. Een zoektocht op internet leidt naar slechts vier resultaten. Gyrochronologie is een nieuwe techniek om de leeftijd van een ster te bepalen, namelijk door te kijken hoe snel een ster om zijn as draait.

Het is een universele regel dat jonge sterren sneller roteren dan oudere sterren. Dit geldt ook voor planeten. Zo duurde een dag op aarde vroeger veel korter dan nu. Onze zon draait op dit moment iedere 25 dagen om haar as, maar ooit waren dit 24 dagen. Of nog minder!

Sterrenvlekken?

Sterrenvlekken zijn zonnevlekken op andere sterren. Tot nu toe zagen we alleen de vlekken van onze eigen zon en dekte ‘zonnevlekken’ de lading. Maar aangezien de meeste sterren zonnevlekken hebben, is ‘sterrenvlekken’ een betere benaming.

Sterrenvlekken onthullen rotatietijd
Wetenschappers hebben met de Kepler-satelliet 22 zonachtige sterren geobserveerd. De onderzoekers keken naar helderheidsveranderingen op het oppervlak van deze sterren. Er waren donkere sterrenvlekken zichtbaar, die na enkele dagen – als gevolg van de rotatie – weer uit het oog verdwenen. Na twee tot drie weken waren dezelfde vlekken weer zichtbaar. Uit deze gegevens leiden de onderzoekers af dat de zonachtige sterren iedere 21 dagen om hun as draaien. Dit is sneller dan de zon roteert, dus de 22 sterren zijn jonger dan onze zon.

Gyrochronologe klok
De zonachtige sterren bevinden zich in een één miljard jaar oud cluster, genaamd NGC 6811. De sterren zijn dus ook één miljard jaar oud. Dit is geen verrassing. Omdat de wetenschappers wisten hoe oud het cluster was, konden zij de gyrochronologe klok afstemmen. Dit is handig, want door de techniek te finetunen, wordt gyrochronologie snel een ‘volwassen’ precieze techniek om in te zetten.

Het onderzoek verschijnt deze week in The Astrophysical Journal en is online te lezen.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd