Nieuw onderzoek suggereert dat mensen zo geëvolueerd zijn dat ze met name in de winter geneigd zijn om te veel te eten.
De meeste mensen beginnen op 1 januari met een nieuw dieet. Een slecht idee, zo suggereert het onderzoek van de universiteit van Exeter. Juist in hartje winter zijn mensen namelijk geneigd om meer te eten dan ze nodig hebben. En daar kunnen ze weinig aan doen: het gaat om een onbewuste neiging die we door onze evolutie heen hebben opgelopen.
Overgewicht versus ondergewicht
Dat we vandaag de dag met die neiging zitten opgescheept, is goed te verklaren, zo stellen de onderzoekers. In het verleden was overgewicht niet zo’n grote bedreiging voor de overlevingskansen als ondergewicht. De neiging om de hoeveelheid lichaamsvet te handhaven is sterker in de winter, omdat de hoeveelheid voedsel in de natuur dan schaarser is.
Seizoensgebonden
De onderzoekers baseren zich op computermodellen. Met behulp van die modellen voorspelden ze hoeveel vet dieren op moeten slaan, ervan uitgaande dat natuurlijke selectie dieren – waaronder mensen – aan de perfecte strategie die nodig is om een gezond gewicht te handhaven, heeft geholpen. Het model voorspelt dat de hoeveelheid vet die dieren opslaan afhankelijk is van de hoeveelheid voedsel die voorhanden is en de kans dat het dier tijdens de jacht of zoektocht naar voedsel door een roofdier wordt gegrepen. “Het model voorspelt dat het gewicht van dieren toeneemt wanneer het lastiger is om voedsel te vinden. Bij alle dieren, waaronder mensen, zou de neiging om aan te komen seizoensgebonden moeten zijn. Het opslaan van vet is een verzekering tegen de kans dat je geen voedsel kunt vinden, en voor pre-industriële mensen was de kans dat ze geen voedsel konden vinden in de winter het grootst. Het suggereert dat Nieuwjaarsdag het slechtst mogelijke moment is om te beginnen met een nieuw dieet,” stelt onderzoeker Andrew Higginson.
Weinig beheersing
Het model laat ook zien dat er sprake is van een ‘optimaal niveau’ als het gaat om de opslag van energie. Een dier moet voldoende energie opslaan om te voorkomen dat zijn gewicht terugloopt, maar ook weer niet te veel energie opslaan om te voorkomen dat zijn gewicht oploopt. Simulaties tonen echter ook aan dat meer energie opslaan dan nodig is maar een klein negatief effect heeft. Dus onbewuste mechanismen die een dier ervan weerhouden dat het te zwaar wordt, zijn zwak en gemakkelijk te overreden als een dier smakelijk eten voorgeschoteld krijgt. “Je zou verwachten dat evolutie ons in staat stelt om ons te realiseren wanneer we genoeg gegeten hebben, maar in plaats daarvan vertonen we weinig beheersing wanneer we geconfronteerd worden met kunstmatig voedsel,” vertelt Higginson. “Omdat modern voedsel vandaag de dag zoveel suiker en smaak heeft, is de neiging om te eten veel groter dan elk zwak evolutionair mechanisme dat ons vertelt om het niet te doen.”
Het volledige onderzoek is terug te vinden in het blad Proceedings of the Royal Society B.
