Nog eentje dan: waarom de tongkaart een fabel is

In zijn allerlaatste column op Scientias.nl behandelt Cees Mulder voor de laatste keer een misvatting: de fabel die ‘de tongkaart’ heet.

We hebben het afgelopen schooljaar heel wat nieuwe biologische kennis tot ons mogen nemen. Zo weten we nu dat u niet zwanger kunt worden door voorvocht, en het lichaam liever vlees dan groente binnenkrijgt. We weten ook dat kinderen niet druk worden van suiker, maar dat er wel meer kinderen worden geboren bij volle maan. Ook weten we nu dat ontslakken onzin is, de olifant niet bestaat en dat u van aspartaam geen kanker krijgt.

Zintuigen
Maar wat zijn er veel dingen waar we het antwoord nog steeds niet op weten! Hoe kan het dat we beter kunnen nadenken als we kauwgom kauwen? Komt dat door het kauwen van de gum of door de pepermuntsmaak? Zijn alle E-nummers veilig? Mag u spinazie echt niet opnieuw opwaren? Hebben dikke mensen echt zware botten? Waarom hebben we groefjes op onze vingertoppen? En hoeveel zintuigen hebben we? Vijf? Volgens biologen heeft de mens er minstens negen. Bij één van die zintuigen moeten we vandaag eigenlijk nog even stilstaan.

Meer van Cees

Kunt u er geen genoeg van krijgen? We hebben alle columns van Cees Mulder op deze pagina voor u gebundeld. Veel leesplezier!

Tongue map
De tong, de sterkste spier van ons lichaam. In veel hardnekkige schoolboekjes, tijdschriften en websites wordt ons nog steeds verteld dat we maar vier smaken kunnen proeven, die elk op een eigen plekje op de tong zitten. Zoet proeven we met de punt van onze tong, zuur aan de zijkanten, zout in het midden en bitter aan de achterkant. Deze vier plekken maken een ‘tongue map‘, een soort landkaart van uw tong. Dit is allemaal onzin.

Vertaalfout
Zo weten we inmiddels dat er in ieder geval een vijfde smaak bestaat: umami. En dat we er waarschijnlijk nog zeker twee meer hebben: vet en calcium. Al deze smaken proeven we overal op de tong bijna even goed. Soms zit er wel op een bepaalde plek een concentratie van smaakpapillen. Maar deze zitten niet alleen op de tong, maar ook op het gehemelte. Waar komt dit misverstand vandaan? De ‘tongue map‘ is een vertaalfout. Een psycholoog van Harvard vertaalde in 1974 een Duits rapport uit 1901 verkeerd.

Verwonderen
Blijf zelf altijd vragen stellen. Neem niet alles meteen voor lief en blijf goed kijken naar de dingen die anderen zo vanzelfsprekend vinden. Ik hoop dat u zich dingen blijft afvragen. En blijf vooral zelf nadenken. Maar bovenal; blijf genieten van al het mooist dat de biologie ons te bieden heeft!

Het was mij een waar genoegen.

Eén keer in de twee weken plaatste biologiedocent Cees Mulder een column op Scientias.nl over biologie. Volg Cees ook op Twitter: @BiologieDocent en neem ook eens een kijkje op zijn eigen site.

Bronmateriaal

-
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Ken Owen (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd