Nog twee nachtjes slapen. En dan gaat de mensheid voor de allereerste keer proberen om een lander op een komeet te zetten. Het wordt spannend: de kans dat de landing succesvol verloopt zou net zo groot zijn als de kans dat het mis gaat.
Het is ongetwijfeld het hoogtepunt van het jaar voor liefhebbers van astronomie en ruimtevaart: het moment waarop ruimtesonde Rosetta lander Philae loslaat en – hopelijk – op komeet 67P/C-G afstuurt. En dat moment nadert met rasse schreden. Nog twee nachtjes slapen en dan is het zover. Ruimtesonde Rosetta – die sinds augustus rond de komeet cirkelt – laat Philae los en de lander moet vervolgens grip zien te krijgen op een vier kilometer grote komeet die zich met 135.000 kilometer per uur door de ruimte verplaatst.
Spannend
In september koos ESA reeds een landingsplek voor Philae. En vorige week konden we bekend maken dat Rosetta zo goed als klaar is voor het afscheid van de lander. Maar ondanks dat alle voorbereidingen netjes getroffen zijn en de missie tot nu toe uitstekend is verlopen, kan de landing van Philae nog alle kanten op gaan. Volgens onderzoeker Mark McCaughrean, in dienst van ESA, is de kans op succes vijftig procent, oftewel net zo groot als de kans dat de landing mislukt.
Waarom is het zo spannend?
De komeet haast zich niet alleen door de ruimte, maar roteert ook nog eens. Bovendien is de zwaartekracht van de komeet beperkt. Ook de uitzonderlijke vorm van de komeet – het is een soort kosmisch badeendje – helpt niet echt mee. Op 12 november zal Rosetta Philae op een afstand van zo’n 22,5 kilometer van de komeet loslaten. Vanaf dat moment is Philea eigenlijk stuurloos. ESA kan vanaf dat moment geen invloed meer uitoefenen op de baan die de lander volgt. Philae zal uiteindelijk landen op de plek waar de zwaartekracht grip op de lander krijgt. ESA kan er alleen voor zorgen dat Philae op de gewenste plek landt, door te garanderen dat Rosetta op het moment dat deze Philae loslaat de juiste positie en snelheid heeft. Onderstaand filmpje – gemaakt in het internationale ruimtestation – laat mooi zien hoe lastig het is om Philae (gesymboliseerd door een oordopje) op de komeet (gesymboliseerd door een inactieve robot) te laten landen.
De belangrijkste momenten
Al met al zal de landing van Philae voorafgegaan worden door heel wat spannende momenten. Dat begint dinsdagavond om half negen al. Dan moet bevestigd worden dat Rosetta zich in de juiste baan bevindt en er in kan slagen om op het juiste moment (het moment waarop Philae wordt losgelaten) op de juiste plaats te zijn. Dinsdagnacht wordt de gezondheid van Philae vervolgens nog een keer gecheckt. Het is de laatste keer dat ESA vaststelt of de lander klaar is voor één van de meest spectaculaire missies in de geschiedenis van de ruimtevaart. Op woensdag 12 november, tussen 7.35 en 8.35 uur wordt besloten of Philae daadwerkelijk klaar is om afscheid te nemen van Rosetta. Als dat het geval is, zal Rosetta opdracht krijgen om Philae los te laten (je ziet hieronder hoe dat er vanuit het perspectief van Rosetta uit zou moeten zien). Rond 10.00 uur moet op aarde duidelijk worden of Rosetta erin geslaagd is om Philae los te laten. Terwijl Philae afdaalt naar de komeet, stuurt deze signalen naar Rosetta. Het eerste signaal zou rond 11.53 uur moeten worden opgevangen. Rond 17.02 uur zouden we op aarde bericht moeten krijgen dat Philae op de komeet geland is en zich vast heeft geklemd. Gelukkig hoef je niets van al deze spanning te missen. ESA start dinsdagavond rond 20.00 uur een webcast en doet daarin live verslag van de landing. En natuurlijk houden we je ook op Scientias.nl op de hoogte!
Het moge duidelijk zijn: het worden twee spannende dagen. Maar laten we positief blijven en aannemen dat het de Europese ruimtevaartorganisatie lukt. Wat dan? Zodra Philae op de komeet landt, zal deze zich met een harpoen aan het oppervlak vastklemmen. Daarna kan de lander beginnen met wetenschappelijk onderzoek. ESA hoopt dat de lander – die draait op zonne-energie – in ieder geval een week lang onderzoek kan doen. Maar de missie van Philae kan ook zomaar enkele maanden duren. Philae is uitgerust met negen wetenschappelijke instrumenten en gereedschappen, waaronder een boor waarmee deze materiaal afkomstig vanonder het oppervlak van de komeet kan verzamelen. De gegevens die Philae verzamelt, stuurt deze naar Rosetta. Rosetta stuurt deze vervolgens door naar de aarde. En uiteindelijk hopen wetenschappers zo veel meer te weten te komen over de samenstelling van de komeet en de gedaanteverwisseling die de komeet terwijl deze op de zon afstevent, ondergaat. Dat alles moet helpen om een antwoord te vinden op een nog veel belangrijkere vraag die onderzoekers al heel lang bezighoudt, namelijk: welke rol spelen kometen als het gaat om de oorsprong van het leven op aarde (en wellicht ook op andere planeten)?
Mis helemaal niets en volg het Rosetta-nieuws op Scientias.nl. Er is een speciale themapagina met een verzameling van al het Rosetta-nieuws!
