Op 19 oktober zal de Europese ruimtevaartorganisatie proberen om heelhuids een lander op Mars te zetten. Iets wat tot op heden alleen de Amerikanen lukte.
Het aftellen is begonnen voor de ExoMars-missie, bestaande uit een orbiter (Trace Gas Orbiter) en een lander (Schiaparelli). Op 16 oktober zal de lander zich losmaken van de orbiter en koers zetten richting het oppervlak van Mars. Op 19 oktober – over precies 14 dagen – moet de lander dan voet op Mars zetten.
Geen gelopen race
Een gelopen race? Zeker niet! Tot op heden is het alleen de Amerikanen nog maar gelukt om een lander heelhuids op het Marsoppervlak te zetten. En ze zijn heus niet de enigen die het geprobeerd hebben. In 1971 en 1973 deden de Russen bijvoorbeeld een poging met respectievelijk de Mars 2- en Mars 3-lander. Eerstgenoemde lander crashte op Mars. Mars 3 wist te landen, maar gaf 20 seconden erna de geest. In 1974 probeerden de Russen het opnieuw, maar het contact met Mars 6 ging tijdens de landing verloren. De Russen gaven het niet op en lanceerden Mars 7. Maar deze bereikte Mars niet eens. Ook de Europeanen waagden een poging. In 2003 stuurt de Mars Express-orbiter de lander Beagle 2 naar het oppervlak van de rode planeet. Maar ook dat gaat fout.
Amerikanen
De eerste werkelijk succesvolle landing op Mars vindt plaats in 1976: de Amerikaanse lander Viking 1 zet dan voet op de rode planeet. Niet veel later volgt Viking 2. En inmiddels heeft de VS verscheidene rovers op het Marsoppervlak gezet. Met de lancering van ExoMars wil Europa nu echt in de voetstappen van de Amerikanen treden en ook een lander op het oppervlak van de rode planeet zetten.
De landing
Hoe gaat die landing eruit zien? Schiaparelli zal de atmosfeer van Mars met een snelheid van zo’n 23000 kilometer per uur binnendringen. Een hitteschild beschermt de lander terwijl deze door de atmosfeer wordt afgeremd. Op een hoogte van zo’n 11 kilometer zullen de parachutes van Schiaparelli uitklappen. De sonde heeft dan nog een snelheid van zo’n 1700 kilometer per uur. De parachutes vertragen Schiaparelli, maar de lander heeft nog altijd een snelheid van 250 kilometer per uur. Vanaf dat moment gaat de lander zelf zijn snelheid bepalen met behulp van stuwraketten. Ondertussen neemt de afstand tot het oppervlak natuurlijk af. Zodra de afstand tussen de lander en het oppervlak ongeveer twee meter is, worden de stuwraketten uitgeschakeld en landt Schiaparelli met een plof op Mars.
Meridiani Planum
Schiaparelli zal landen in een gebied dat Meridiani Planum wordt genoemd. De landingsplek bevindt zich nabij de evenaar van Mars. In hetzelfde gebied vinden we ook de Amerikaanse Marsrover Opportunity terug.
Demonstratie-missie
Schiaparelli zal slechts kort actief zijn: ongeveer twee tot acht dagen. In die korte periode zal de lander enkele onderzoeken uitvoeren. Belangrijkste doel van de landing van Schiaparelli is echter: aantonen dat ook de Europeanen in staat zijn om een sonde heelhuids op Mars te zetten. Want deze missie vormt de opmaat naar meer. In 2018 wil ESA een rover op Mars zetten. En uiteindelijk wil ESA zelfs een Sample Return Mission organiseren, oftewel: monsters van Mars halen en terugbrengen naar de aarde voor onderzoek.
Maar first things first: eerst Schiaparelli heelhuids op Mars krijgen. Over twee weken weten we wat dat betreft meer. Tot die tijd blijft het nagelbijten.
