“Noordpool moet ruimte krijgen om zich aan te passen”

Vanaf vandaag draait de documentaire To the Arctic in de bioscopen. Een film met een boodschap: “De Noordpool gaat er heel anders uitzien in de toekomst, dat kunnen wij niet meer stoppen. Maar we moeten het gebied wel de ruimte geven om zich aan te passen aan de nieuwe omstandigheden”.

Dat concluderen Gert Polet en Femke Koopmans, werkzaam bij het Wereld Natuur Fonds, in een interview met Scientias.nl.

De film wordt uitgebracht in een tijd waarin de Noordpool economisch interessant begint te worden. Door de smelting van ijs verandert het gebied zodanig dat er nu geld kan worden verdiend. Zo kan er tegenwoordig worden gevist op plekken waar dat vroeger niet kon. Maar wat van groter belang is, is dat er nu ook naar olie kan worden geboord en dat is gevaarlijk, vindt het WNF. “Shell zal deze zomer starten met de eerste proefboringen ten noorden van Alaska. Het winnen van olie in dat gebied kan funest worden voor de natuur. Als er een olielek ontstaat, is het onmogelijk dit op te ruimen omdat er veel ijs op zee ligt in het poolgebied. De huidige techniek is ontoereikend om olie op te ruimen in een zee vol ijs. De olie breekt uitermate langzaam af in de koude omstandigheden van het Noordpoolgebied en hoopt zich blijvend op in de voedselketen”. Het WNF wil dat het gebied de kans krijgt om zich rustig aan te passen aan de veranderingen die door het veranderende klimaat veroorzaakt worden. “Daarom moet er uitermate voorzichtig worden omgesprongen met menselijke activiteiten die nog meer druk op het Arctische ecosysteem zetten”.

Film
To the Arctic volgt de dagelijkse strijd van een moederijsbeer en haar twee jongen op de Noordpool. De film is geproduceerd door MacGillivray Freeman Film, Warner Bros en IMAX en wordt in Nederland door Omniversum in 3D uitgebracht, in samenwerking met het WNF. De keuze voor de ijsbeer is logisch volgens Polet. “Hij is het symbool voor de veranderingen in het poolgebied en die veranderingen treden in een enorm tempo op,” zegt hij. “Het zee-ijs, dat belangrijk is voor de jacht van dieren, smelt in een recordtempo. Natuurlijk zijn klimaatveranderingen van alle tijden, maar wat ons zorgen baart, is de snelheid waarmee het nu gebeurt hetgeen veroorzaakt wordt door de CO2-uitstoot van mensen.”

Noorden
Nu al ziet het WNF dat diersoorten steeds meer naar het Noorden trekken, er vinden verschuivingen plaats. “Maar wat als het ijs straks ook in het noorden begint te smelten? Dan kunnen zij nergens meer naartoe.” Koopmans maakt zich zorgen. “Computermodellen laten een flinke afname zien van het zee-ijs. Volgens deze modellen is de zee ergens in 2050 volledig ijsvrij, maar in werkelijkheid gaat het proces nog veel sneller.” Dat dieren zich moeten aanpassen in deze snelle veranderingen is zeer belangrijk. “Wij verwachten dat op lange termijn tweederde van alle ijsberen zal verdwijnen tenzij zij zich snel kunnen aanpassen.” Om die reden richt het WNF zich op Noord-Groenland en Noord-Canada waar zee-ijs naar alle waarschijnlijk zal blijven voortbestaan, ook in de zomer als de rest van de Noordpool ijsvrij is. “Hier is de situatie nu het beste en hebben ijsberen en andere soorten die van zee-ijs afhankelijk zijn de grootste kans om te overleven.” Maar ook andere dieren verplaatsen zich, zo trekken diersoorten uit een gematigd klimaat naar de plek waar voorheen de ijsbeer rondliep. “Er worden bijvoorbeeld steeds vaker bultrug walvissen en orka’s in het Noordpool gebied waargenomen, soorten die daar voorheen niet in zulke grote getallen voorkwamen,” vertelt Koopmans.

Regels
Maar niet alleen dieren trekken meer naar het Noorden toe, ook mensen. “Hier liggen de nieuwe economische kansen nu het ijs smelt. Maar omdat dit voorheen niet zo was, zijn er geen goede afspraken gemaakt. Ook is nog de vraag wie de zeebodem krijgt, wie er mag gaan vissen en aan welke regels de scheepvaart zich in het gebied moet houden,” zegt Polet. Volgens hem is het belangrijkste punt om alle druk te verminderen zodat diersoorten zich kunnen aanpassen. “Natuurlijk gaan er dingen veranderen en wij zeggen niet: je mag niet naar de Noordpool varen. Maar er moeten wel regels komen.

Naast de problemen voor diersoorten in het Noordpoolgebied zijn er ook gevaren voor de mens volgens Koopmans. “Het smeltende zee-ijs voegt geen extra water toe aan de zee maar smeltend ijs dat op land ligt wel. Als dit op de lange termijn ook gaat smelten, stijgt de zeespiegel. IJs weerkaatst de zon en vermindert de opwarming. Het werkt als een koelkast, zo lang het er ligt, houd je het koud.”

Bronmateriaal

Interview met Gert Polet en Femke Koopmans
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Maritime Aquarium at Norwalk (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd