We weten het zeker: middelgrote zwarte gaten bestaan!

m82

Middelgrote zwarte gaten bestaan echt. Tot die conclusie komen astronomen nu ze zo’n middelgroot zwart gat met ongeëvenaarde precisie hebben opgemeten. Het zwart gat blijkt 400 zonsmassa’s zwaar te zijn.

Zwarte gaten zijn allesbehalve een zeldzaam verschijnsel. Alleen in ons sterrenstelsel zijn er mogelijk al 100 miljoen te vinden. Er zijn zwarte gaten met een massa die vergelijkbaar is met tien tot honderd keer de massa van onze zon. En er zijn supermassieve zwarte gaten met een massa die meer dan een miljoen keer groter is dan de massa van de zon.

Een zwart gat is niet te zien, omdat zelfs het licht niet aan de zwaartekracht van een zwart gat kan ontsnappen. Toch kunnen we ze wel opsporen en wel door te kijken naar het effect dat ze op hun omgeving hebben. Hier zien we sterrenstelsel M82 met in het hart het middelgrote zwarte gat. Afbeelding: NASA / H. Feng et al.
Een zwart gat is niet te zien, omdat zelfs het licht niet aan de zwaartekracht van een zwart gat kan ontsnappen. Toch kunnen we ze wel opsporen en wel door te kijken naar het effect dat ze op hun omgeving hebben. Hier zien we sterrenstelsel M82 met in het hart het middelgrote zwarte gat. Afbeelding: NASA / H. Feng et al.
Derde type
Maar dat is nog niet alles. Sommige onderzoekers zijn er al enige tijd van overtuigd dat er een derde type zwarte gat moet zijn. Een zwart gat dat qua massa precies tussen de tweee eerder genoemde typen zwarte gaten in zit. Maar het is bijzonder lastig gebleken om de massa van deze middelgrote zwarte gaten exact vast te stellen. Zo lastig dat sommige onderzoekers het bestaan ervan zelfs in twijfel trekken en anderen zich afvroegen of deze zwarte gaten zich – als ze bestaan – wel zo gedroegen als de ‘bekende’ zwarte gaten.

Duidelijkheid
Een nieuw onderzoek schept meer duidelijkheid. Het is onderzoekers gelukt om de massa van een middelgroot zwart gat bijzonder nauwkeurig vast te stellen en daarmee dus direct het bestaan van dergelijke zwarte gaten te bevestigen. Op een afstand van zo’n 12 miljoen lichtjaar van de aarde – in het sterrenstelsel M82 (zie de afbeelding bovenaan dit artikel) – troffen onderzoekers een zwart gat aan met een massa die vergelijkbaar is met 400 keer de massa van onze zon. “Astronomen vroegen zich af: bestaan deze objecten wel? Wat zijn hun eigenschappen? Tot voor kort hadden we de data niet om deze vragen te beantwoorden,” vertelt onderzoeker Richard Mushotzky.

Nu de onderzoekers het bestaan van een middelgroot zwart gat bevestigd hebben, is het tijd voor een volgende stap: achterhalen hoe deze middelgrote zwarte gaten ontstaan. Astronomen hopen bovendien in de toekomst nog meer van deze middelgrote zwarte gaten op te sporen. Ze kunnen daarvoor wellicht de Neutron Star Insider Composition Explorer (NICER) gebruiken. Deze telescoop wordt ontwikkeld door NASA en zou over zo’n twee jaar het luchtruim moeten kiezen.

Bronmateriaal

"Fascinating rhythm: light pulses illuminate a rare black hole" - UMD.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / ESA / The Hubble Heritage Team (STScI / AURA).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd