‘Ogen verraden al heel vroeg of iemand Alzheimer heeft of niet’

Alzheimer lijkt – nog voor er symptomen optreden – samen te hangen met veranderingen in het netvlies.

Dat schrijven onderzoekers in een nieuwe studie gepubliceerd in het tijdschrift JAMA Ophthalmology. Hierdoor zal het wellicht in de toekomst mogelijk worden om patiënten te screenen op de ziekte van Alzheimer, enkel met behulp van een oogonderzoek.

Methodes

Op dit moment gebruiken artsen PET-scans en lumbale puncties om de diagnose van de ziekte van Alzheimer te stellen. Deze zijn echter duur en invasief. Daarom zijn onderzoekers bezig met het uitvogelen van andere methodes om Alzheimer in een vroeg stadium, op een niet-invasieve manier, te detecteren. De oogtest zou een goede stap in die richting zijn.

Geen symptomen
In de studie verzamelden de onderzoekers dertig patiënten van het Alzheimer’s Research Center van de Universiteit van Washington. De gemiddelde leeftijd was halverwege de zeventig jaar. Geen van de deelnemers vertoonde klinische symptomen van de ziekte van Alzheimer. Echter had de helft van hen verhoogde niveaus van amyloïde, wat kan betekenen dat deze mensen op den duur Alzheimer zouden kunnen ontwikkelen. Bij de andere proefpersonen waren de levels normaal.

Netvlies
In eerdere studies hebben onderzoekers de ogen van mensen die overleden waren aan de ziekte van Alzheimer geanalyseerd. En hieruit bleek dat deze mensen tekenen van een verdunning in het midden van het netvlies vertoonden. Daarom bekeken de onderzoekers in de nieuwe studie de ogen van de deelnemers. Zo werd er licht in het oog geschenen, waardoor de dikte van het netvlies opgemeten kon worden. Ook de dikte van de vezels in de oogzenuw werd opgenomen. Een vorm van deze test is vaak gewoon beschikbaar bij een oogarts.

“Het netvlies en het centrale zenuwstelsel zijn zo onderling verbonden, dat veranderingen in de hersenen kunnen worden weerspiegeld in cellen in het netvlies”

Bloedvaten
“Bij de patiënten die een verhoogd niveau van amyloïde hadden, ontdekten we een significante verdunning in het midden van het netvlies,” vertelt onderzoeker Rejendra Apte. “We hebben allemaal een klein gebied zonder bloedvaten in het midden van ons netvlies. Dankzij dit gedeelte hebben we heel precies zicht. We ontdekten dat dit gebied zonder bloedvaten aanzienlijk was vergroot bij mensen met preklinische Alzheimer.” Dit duidt op minder doorbloeding. “Het netvlies en het centrale zenuwstelsel zijn zo onderling verbonden, dat veranderingen in de hersenen kunnen worden weerspiegeld in cellen in het netvlies,” vervolgt Apte.

De ziekte van Alzheimer kan jaren voordat de eerste symptomen – zoals geheugenverlies of gedragsveranderingen – opdoemen al beginnen. Zo schatten wetenschappers dat Alzheimer zo’n twintig jaar voor de eerste symptomen al in de hersenen opgebouwd wordt. De oogtest kan wellicht helpen om de ziekte al ver voor de eerste symptomen op te sporen. Zo denken de onderzoekers dat de test op een dag kan helpen om mensen rond hun veertigste of vijftigste levensjaar te screenen om te kijken of ze een risico lopen op de ziekte. “Hierdoor kunnen we veel eerder met behandelingen beginnen om verdere schade tegen te gaan,” stelt onderzoeker Gregory van Stavern. Maar voordat het zover is, zijn er eerst meer studies nodig om de bevindingen uit het onderzoek te toetsen.

Bronmateriaal

"Alzheimer’s one day may be predicted during eye exam" - Washington University School of Medicine in St. Louis

Afbeelding bovenaan dit artikel: O’Bryhim BE, Apte RS, Kung N, Coble D, Van Stavern GP

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd