Ommekeer van Ebenezer Scrooge blijkt heel realistisch

scrooge

Enkele visioenen zijn genoeg om van de onaardige vrek Ebenezer Scrooge een vrijgevige, vriendelijke man te maken, zo vertelt Dickens ons. Maar hoe realistisch is dat? Heel realistisch, stellen psychologen nu. Sterker nog: het gebeurt vandaag de dag nog regelmatig dat mensen zo’n drastische ommekeer doormaken.

De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze veertien mensen bestudeerden die allemaal een plotselinge, heftige en blijvende verandering doormaakten. Eén van die proefpersonen was een ondernemer, die de onderzoekers aanduiden als Kevin. Hij was een succesvolle zakenman, tot hij een keer goed de mist inging en niet langer een succesvol zakenman was. Hij begon zich op dat moment te realiseren dat hij als succesvolle zakenman relaties had verwaarloosd. “Ik kan nu zeggen dat het het beste is wat me ooit is overkomen, omdat mijn leven nu veel meer de moeite waard is,” vertelt Kevin. “Je kunt geen prijskaartje hangen aan gebeurtenissen die ik wellicht eerder gemist heb: een huwelijk, een gezin, verjaardagen. Dingen die heel leuk zijn om deel van uit te maken, hebben een veel grotere betekenis en dat is oprecht geluk: geluk dat blijft. Ik weet dat deze waarheden al eeuwig gelden. Maar voor mij zijn ze nieuw.”

School
Een andere proefpersoon vertelde hoe ze haar eigenwaarde ontleende aan haar resultaten op school. Ook zij richtte zich na haar ommekeer weer op andere mensen. “Nu meet ik mijn succes door te kijken hoeveel tijd ik doorbreng met andere mensen en hoeveel tijd ik voor andere mensen zorg, want dat is wat me nu echt tevreden maakt.”

Plotseling en toch weer niet
Alle proefpersonen hadden hun ommekeer al een tijdje geleden doorgemaakt. Gemiddeld zat er tussen het moment van de ommekeer en het gesprek met de onderzoekers negen jaar. Toch konden de meeste proefpersonen zich nog precies de dag en zelfs het uur herinneren waarop ze de ommekeer doormaakten. “Ik heb hier vaak over nagedacht,” vertelt onderzoeker Jon Skalski. “Zijn deze transformaties nu heel plotseling of heel geleidelijk? Het is net zoiets als kokend water: je kunt daar naar kijken als een plotselinge verandering van niet kokend naar kokend, maar onder het oppervlak zijn bepaalde elementen bezig die ervoor zorgen dat deze dramatische ommekeer plaats kan vinden.”

Scrooge

Scrooge is een personage uit Charles Dickens’ Christmas Carol. Hij is rijk, maar tegelijkertijd heel eenzaam. Hij is reeds als kind zijn ouders verloren en zijn verloofde brak zijn hart door hem te verlaten. Elke kerstavond wordt de pijn die hij door dat alles ervaart, heftiger, omdat de dag voor kerst ook nog eens de dag is waarop zijn enige vriend Jacob Marley overleed. Op kerstavond, zeven jaar na de dood van Marley, komt Marley’s geest Scrooge een bezoekje brengen om hem te waarschuwen en te laten zien dat hij zijn leven om moet gooien, wil hij ooit nog gelukkig zijn.

Net als Scrooge
De onderzoekers luisterden naar de verhalen van deze proefpersonen. En ze ontdekten dat het verhaal van Scrooge er moeiteloos tussen zou passen. “Net als onze proefpersonen leed Scrooge pijn,” vertelt onderzoeker Jon Skalski. “Er was sprake van disintegratie. Er was sprake van een wereld die klaar was voor verandering, omdat er zoveel leed in gaande was.”

Vrienden
Scrooge maakt zijn ommekeer nadat de geest van zijn overleden vriend Jacob Marley hem bezoekt. Dat Dickens ervoor kiest om er een vriend bij te halen, is sterk. Het is namelijk realistisch, zo blijkt: de meeste proefpersonen gaven aan dat ze op het moment van hun ‘ommekeer’ in aanwezigheid van een vriend waren.

Alle proefpersonen maakten voor hun ‘ommekeer’ een periode van stress door, zo ontdekten de onderzoekers. Het lijkt erop dat we eerst op de bodem van de put moeten zitten, willen we tot zo’n positieve ommekeer in staat zijn. “Dat zette me aan het denken,” vertelt onderzoeker Sam Hardy. “Is er een manier waarop mensen kunnen profiteren van deze mechanismen van veranderingen door er zelf het initiatief toe te nemen in plaats van eerst een dieptepunt mee te maken. Kun je zelf zo’n soort verandering in gang zetten?” Wellicht komen we daar tijdens een vervolgonderzoek nog eens achter.

Bronmateriaal

"Psychologists: Scrooge’s transformation parallels real life-changing experiences" - Byu.edu
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door Disney.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd