Gaan we dan eindelijk een exomaan ontdekken?
De afgelopen jaren hebben onderzoekers duizenden exoplaneten – dat zijn exoplaneten buiten ons zonnestelsel – ontdekt. Afgaand op wat we in ons zonnestelsel ziet, zou je verwachten dat een groot deel van deze planeten ook manen herbergt. Maar tot op heden is het onderzoekers nog niet gelukt om een exomaan te vinden. Een nieuw paper – dat binnenkort verschijnt in het blad The Astrophysical Journal – kan daar echter verandering in brengen. In het paper wijzen de onderzoekers 121 grote planeten aan die wel eens leefbare manen kunnen herbergen.
Gasreuzen
De onderzoekers richten zich in hun hun studie op gasreuzen. Dat is goed te verklaren: ons zonnestelsel herbergt – voor zover we weten – 175 manen. En het leeuwendeel daarvan cirkelt rond grote planeten zoals Saturnus en Jupiter. Deze gasreuzen zelf zijn – met een zeer turbulente atmosfeer en bij een gebrek aan een vast oppervlak – zeer waarschijnlijk niet leefbaar. Maar de manen rond deze gasreuzen kunnen wél heel goed leven herbergen. Sterker nog: de beste kandidaten voor buitenaards leven in ons zonnestelsel zíjn manen. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan de manen Europa en Enceladus.
Zoeken naar exomanen
Al met al is er dus genoeg reden om op jacht te gaan naar potentieel leefbare exomanen. Maar waar moet je beginnen? In het nieuwe paper geven de onderzoekers wat meer richting aan die zoektocht. Ze identificeren 121 gasreuzen die zich in de leefbare zone rond hun ster bevinden. Wat dus betekent dat eventuele manen die rond deze gasreuzen cirkelen zich óók in de leefbare zone bevinden en dus vloeibaar water – een belangrijke vereiste voor leven zoals wij dat kennen – kunnen herbergen. “Hoewel de meeste manen (in ons zonnestelsel, red.) rond Saturnus en Jupiter draaien en zich buiten de leefbare zone rond onze zon bevinden, is dat mogelijk niet het geval voor andere zonnestelsels,” aldus onderzoeker Stephen Kane.
Leefbaar
Het idee dat exomanen leefbaar kunnen zijn, is niet nieuw. Onderzoekers vermoeden dat al langer. Onder meer omdat deze exomanen niet alleen energie ontvangen van de ster waar hun planeet omheen draait, maar ook van de gasreus waar zij zelf omheen cirkelen. “Rotsachtige exomanen opnemen in onze zoektocht naar leven in de ruimte kan het aantal plaatsen waar we kunnen zoeken, enorm uitbreiden,” denkt Kane.
Nog niet gevonden
Tot op heden is het echter nog niet gelukt om exomanen te ontdekken. Dat komt voornamelijk door de manier waarop we naar hemellichamen buiten ons zonnestelsel zoeken. De meeste exoplaneten worden momenteel ontdekt met behulp van de transit-methode. Hierbij staart een telescoop langdurig naar een ster in de hoop er getuige van te zijn dat de helderheid van die ster regelmatig een klein beetje afneemt. Zo’n dip in de helderheid kan er namelijk op wijzen dat rond die ster een planeet cirkelt die zo af en toe tussen de ster en telescoop in staat en een deel van het sterlicht tegenhoudt. Hoewel de methode heel geschikt is voor het ontdekken van planeten, is deze minder geschikt voor het ontdekken van veel kleinere exomanen.
Het nieuwe onderzoek kan een belangrijke bijdrage leveren aan de uiteindelijk ontdekking van exomanen, zo denkt onderzoeker Michelle Hill. Ze wijst erop dat observaties van deze gasreuzen misschien meer inzicht kunnen geven in de eigenschappen van exomanen. “Vervolgstudies zullen het ontwerp van toekomstige telescopen richting geven, zodat we deze manen kunnen ontdekken, hun eigenschappen kunnen detecteren en erop kunnen zoeken naar sporen van leven.”
