Ons dutje is van hogere kwaliteit dan dat van andere primaten

slaap

Mensen slapen aanzienlijk korter dan primaten die nauw aan ons verwant zijn. En dat komt doordat we efficiënter slapen.

Dat blijkt uit een nieuw onderzoek. Wetenschappers bestudeerden het slaapgedrag van 21 primaten: van bavianen en lemuren tot chimpansees, orang-oetans en mensen. Uit het onderzoek blijkt dat mensen in vergelijking met andere primaten heel kort slapen. Gemiddeld zo’n zeven uur per dag. Ter vergelijking: de dwergmuismaki heeft per dag zo’n 14 tot 17 uur slaap nodig!

Kwaliteit
Hoe is te verklaren dat mensen veel korter slapen dan primaten waar ze (nauw) aan verwant zijn? De onderzoekers kwamen het antwoord op die vraag op het spoor toen ze naar de kwaliteit van de slaap gingen kijken. Ze ontdekten dat mensen veel efficiënter slapen. Zo brengen we in vergelijking met primaten een veel groter deel van de uren die we slapen in een diepe slaap door. Zo zitten we ongeveer 25 procent van de uren die we slapen in een diepe slaapfase die REM-slaap wordt genoemd. Ter vergelijking: muismaki’s zitten maar zo’n vijf procent van de tijd die ze slapen in deze slaapfase. “Mensen zijn uniek: ze slapen korter en die slaap is van hogere kwaliteit,” stelt onderzoeker David Samson.

Elektriciteit
Maar die verklaring roept ook weer vragen op. Want wanneer zijn we dan korter gaan slapen? Toen de kunstverlichting haar intrede deed misschien? Nee, zo stellen de onderzoekers. Recent onderzoek toont namelijk aan dat ook jagers en verzamelaars – die zonder elektriciteit en moderne apparaten leven – maar korte nachten maken. “Het feit dat we allemaal nog uren na zonsondergang opblijven, is absoluut normaal en lijkt geen nieuwe ontwikkeling te zijn, ook al hebben elektrische lichten deze periode waarin we van nature wakker zijn, wellicht verlengd,” zei onderzoeker Jerome Siegel daarover. Het suggereert dat we slaapkwantiteit (heel veel uren slapen) al lang voor de elektriciteit haar intrede deed, inruilden voor slaapkwaliteit (diep slapen).

Op de grond
Maar wat zorgde er dan voor dat onze slaap korter en van hogere kwaliteit werd? De onderzoekers denken dat het deels te maken heeft met de slaapplek. Zo zou het kunnen dat onze slaap beter werd toen we in plaats van in bomen op de grond gingen slapen. Eenmaal op de grond, sliepen onze voorouders waarschijnlijk nabij een vuur en in grotere groepen om warm te blijven en roofdieren op afstand te houden. Mogelijk stelde dat mensen in staat om in relatief korte tijd uit te rusten.

Het is niet ondenkbaar dat de kortere slaapduur ook bij heeft gedragen aan de ontwikkeling van de mens. Doordat we maar weinig uren slaap nodig hebben, blijft er immers meer tijd over voor andere dingen, zoals het leren van nieuwe vaardigheden en het versterken van sociale banden. En tijdens een diepe slaap werden de eerder geleerde vaardigheden en opgedane ervaringen en herinneringen wellicht verstevigd.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd