Ons oordeel bij het zien van een gezicht is complexer dan gedacht

Bij het zien van een gezicht vormen we ons razendsnel een beeld van de ander. En dat beeld beperkt zich niet alleen tot geslacht, ras of leeftijd, zo blijkt nu.

Wanneer we mensen zien, dan vormen we ons direct een beeld van deze mensen. Lang werd gedacht dat dat beeld beperkt bleef tot een aantal categorieën. Bijvoorbeeld het ras: Aziatisch, blank of donker. En leeftijd: jong of oud. En geslacht: man of vrouw.

Kennis
Maar nieuw onderzoek wijst erop dat we in die hele korte tijd waarin we mensen beoordelen nog veel meer informatie meenemen. “Hoe we gezichten waarnemen, is niet alleen een reflectie van wat er in die gezichten te zien is,” vertelt onderzoeker Kimberley Quinn. “We zijn niet objectief: we halen onze doelen en kennis er bij elke nieuwe ontmoeting bij. En dat gebeurt heel snel: binnen enkele honderden milliseconden nadat we het gezicht hebben gezien.”

Stereotypering
Quinn ontdekte dat we wel degelijk bepaalde sociale categorieën gebruiken om mensen te beoordelen. Bijvoorbeeld geslacht, leeftijd en ras, maar ook fysieke eigenschappen als aantrekkelijkheid en persoonlijkheidskenmerken (bijvoorbeeld betrouwbaar). Maar daar blijft het niet bij. Die sociale categorieën kunnen namelijk heel gemakkelijk en direct ondermijnd worden. Stereotyperingen worden dan bijvoorbeeld weggenomen door de situatie. Een voorbeeldje: u ziet een persoon die deel uitmaakt van een groep waarvan u – heel stereotyperend – denkt dat deze niet heel intelligent is. Vervolgens ziet u deze persoon iets intelligents doen, schaken bijvoorbeeld. Dan wordt dat stereotype direct verworpen.

Dat is in strijd met eerdere opvattingen hierover. Namelijk dat mensen anderen eerst categoriseren en daarna bepalen of het stereotype op deze mensen van toepassing is of dat deze mensen meer op zichzelf staan. Blijkbaar categoriseren we lang niet altijd eerst, maar zien we een unieke identiteit soms al veel eerder opdoemen. En daardoor kan ook ons oordeel over mensen veel diverser zijn dan gedacht.

Bronmateriaal

"More to facial perception than meets the eye" - ESRC.ac.uk
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Tom Merton (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd