Ons zonnestelsel beweegt trager dan gedacht

Ons zonnestelsel gaat ongeveer 11.200 kilometer per uur trager dan gedacht en veroorzaakt dus ook geen schokgolf.

Dat schrijven wetenschappers in het blad Science. Hun conclusies zijn gebaseerd op waarnemingen van de Interstellar Boundary Explorer (IBEX) van NASA.

Trager
Lang dachten wetenschappers dat ons zonnestelsel met ongeveer 95.000 kilometer door het interstellair medium beweegt. Maar nu blijkt die snelheid een stuk lager te liggen: ongeveer 83.600 kilometer per uur. En daarmee is het uitgesloten dat ons zonnestelsel terwijl dit door de ruimte reist een schokgolf veroorzaakt. Het lijkt er eerder op dat ons zonnestelsel niet door een schokgolf, maar een golf voorafgegaan wordt.

Toch geen schokgolf. Afbeelding: Southwest Research Institute.

Magnetisch veld
Niet alleen de lagere snelheid van ons zonnestelsel wijst erop dat er geen sprake is van een schokgolf. Uit de metingen van IBEX blijkt ook dat het magnetische veld in het interstellaire medium veel sterker is dan gedacht. Dat betekent dat ons zonnestelsel al veel sneller moet reizen om überhaupt een schokgolf te kunnen veroorzaken. Dat feit en het feit dat ons zonnestelsel al trager beweegt dan gedacht, is voor de onderzoekers voldoende bewijs dat de schokgolf niet bestaat.

Een bootje
Onderzoeker David McComas legt het aan de hand van een voorbeeld uit. “De klap die je hoort wanneer een straaljager door de geluidsbarrière breekt, is een aards voorbeeld van zo’n schokgolf. Wanneer de straaljager supersonische snelheden bereikt dan kan de lucht ervoor niet snel genoeg wegkomen. Zodra het vliegtuig dan de snelheid van het geluid heeft, verandert de interactie (tussen de lucht en het vliegtuig) plots en dat resulteert in een schokgolf.” Vele sterren worden door zo’n schokgolf voorafgegaan en dat levert soms fantastische plaatjes op. “Maar wij ontdekten dat onze zon niet in staat is om zo’n schokgolf te creëren, dus een golf is een betere omschrijving van hetgeen voor onze heliosfeer (een soort bel die ons zonnestelsel omringt en beschermt, red.) gebeurt,” stelt McComas. Hij vergelijkt het met een golfje dat voor de boeg van een schip uit kabbelt.

Hoe beweegt kosmische straling zich door de ruimte? Jarenlang werd er daarbij uitgegaan van een schokgolf. Onterecht, zo blijkt nu. Grote vraag is dan ook hoe dit plaatje er eigenlijk uit moet zien. Afbeelding: Southwest Research Institute.

Het is nog niet helemaal duidelijk welke gevolgen deze ontdekking heeft. Jarenlang zijn wetenschappers er tijdens hun studies naar de heliosfeer vanuit gegaan dat deze een schokgolf veroorzaakt. Die studies zullen in het licht van deze ontdekking opnieuw moeten worden uitgevoerd. En dan zal blijken welke invloed de nieuwe ontdekking heeft. “We weten wel dat het waarschijnlijk implicaties heeft voor hoe kosmische straling zich verspreidt en het zonnestelsel binnendringt.” Kosmische straling speelt een belangrijke rol bij de (geplande) ruimtereizen van de mens, dus waarschijnlijk zullen we die in de toekomst in een nieuw licht gaan bezien.

Bronmateriaal

"New IBEX data show heliosphere's long-theorized bow shock does not exist" - SWRI.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door IBEX Team / Adler Planetarium.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd