Mensen zullen vrij positief op de ontdekking reageren, zo denken Amerikaanse onderzoekers.
“Hoe zal de mensheid reageren op de ontdekking van buitenaards leven?” Die vraag stellen onderzoekers zich in dit paper (dat nog een peer-review moet ondergaan). Over die vraag is al veel gespeculeerd. “Maar empirisch bewijs bestaat praktisch niet,” zo schrijven de onderzoekers. En daar besloten zij verandering in te brengen.
Eerste onderzoek
Allereerst analyseerden de onderzoekers het taalgebruik in nieuwsberichten die verslag deden van vermeende ontdekkingen van buitenaards leven of fenomenen die op de aanwezigheid van aliens konden wijzen. Je moet dan denken aan de ontdekking van pulsars (in 1967), die in eerste instantie door sommigen aangezien werden voor buitenaardse uitzendingen. Maar ook aan het wow-signaal (1977) en de ontdekking van mogelijke gefossiliseerde microben in een Martiaanse meteoriet (1996), de ontdekking van Tabby’s ster (2015) en de ontdekking van verschillende aardachtige planeten in de leefbare zone van een ster (2017). De onderzoekers keken in elk nieuwsartikel welk percentage van het totale aantal woorden een positieve of negatieve klank had. In de nieuwsberichten bleken meer positieve dan negatieve woorden gebruikt te worden. Ook bleek in de artikelen meer de nadruk te worden gelegd op de mogelijkheden die zo’n ontdekking bood dan op de risico’s die deze met zich mee kon brengen. “Deze ontdekking suggereert dat de maatschappij waarschijnlijk positief reageert als we in de toekomst buitenaards leven ontdekken,” zo schrijven de onderzoekers.
Het individu en de samenleving
In deze eerste studie gaan de onderzoekers ervan uit dat de pers een aardige afspiegeling is van de samenleving. Maar is dat ook zo? Zullen individuen net zo op de ontdekking van buitenaards leven reageren als de grote media? Om dat te onderzoeken, gingen de wetenschappers nog een stap verder. Ze vroegen iets meer dan 500 mensen via Amazon Mechanical Turk hoe zij zouden reageren op de ontdekking van buitenaards microbieel leven (zie kader). Ook werd de mensen gevraagd hoe hun reactie – volgens hen – zou afwijken van de reactie van anderen. Uit het onderzoek blijkt dat mensen in hun eerste reactie meer positieve dan negatieve emoties vertonen en ook meer gefocust zijn op de mogelijkheden dan eventuele risico’s die zo’n ontdekking met zich meebrengt. “Wanneer ze gevraagd werd naar hoe de mensheid op dezelfde aankondiging zou reageren, gebruikten de proefpersonen meer woorden met een positieve lading,” zo schrijven de onderzoekers. De resultaten komen aardig overeen met die uit het eerste onderzoek: “Mensen geloven dat ze positief zullen reageren op de ontdekking van buitenaards microbieel leven en dat de mensheid als geheel hetzelfde zal doen.”
De echte aankondiging
De onderzoekers zetten vervolgens nog een studie op. Dit keer lieten ze mensen een oude aankondiging van de ontdekking van buitenaards leven lezen. Het ging om een artikel uit de New York Times waarin onderzoekers vertelden dat ze gefossiliseerde buitenaardse microben hadden ontdekt in een Martiaanse meteoriet (een ontdekking die later sterk in twijfel werd getrokken en nog altijd zeer omstreden is). De onderzoekers haalden de datum uit het artikel en presenteerden het aan de proefpersonen als een nieuwtje. Doel was om te achterhalen of mensen op een echte ontdekking net zo positief reageerden als ze deden wanneer ze zich hun reactie op het nieuws moesten inbeelden (zoals in het tweede experiment). “Ook wilden we testen of de positieve reactie uit het eerdere onderzoek echt samenhing met de ontdekking van buitenaards leven, of meer met wetenschappelijke ontdekkingen in het algemeen,” zo schrijven de onderzoekers. Daarom lieten ze één groep proefpersonen het aangepaste artikel uit de New York Times lezen. Een tweede groep kreeg een artikel te lezen over wetenschapper Craig Venter die in 2010 naar eigen zeggen synthetisch leven creëerde. De resultaten bleken helemaal in lijn te zijn met de eerdere studies en laten zien dat mensen niet alleen verwachten positief te reageren op het nieuws dat er aliens zijn ontdekt, maar dat ook daadwerkelijk doen. Ook blijkt die positieve reactie echt veroorzaakt te worden door de ontdekking van buitenaards leven en niet door wetenschappelijke ontdekkingen in het algemeen. Want mensen reageerden veel positiever op de ontdekking van buitenaards leven dan op het werk van Craig Venter.
Op de afbeelding bovenaan dit artikel zie je de maan Europa. Volgens onderzoekers is het één van de beste plaatsen om te zoeken naar buitenaards leven. Onder de ijskorst zou namelijk een vloeibare oceaan schuilen waarin de omstandigheden vrij gunstig zijn voor het ontstaan en in stand houden van leven. NASA bereidt op dit moment een missie naar Europa voor. Tijdens deze missie – Europa Clipper genaamd – zal actief gezocht worden naar tekenen van leven op de maan.
Positief
“We hebben vrij consistent bewijs gevonden dat eerdere reacties (op de ontdekking van buitenaards leven, red.) positief zijn, dat mensen geloven dat toekomstige reacties positief zullen zijn en dat mensen vrij positief reageren op een daadwerkelijke aankondiging van de ontdekking van buitenaards leven,” zo concluderen de onderzoekers. “Al met al geloven we dat deze studie er sterk op wijst dat wanneer we buitenaards leven ontdekken, mensen en samenlevingen daar waarschijnlijk positief op zullen reageren.”
Verrassend?
Ergens is dat misschien niet eens verrassend, zo merken de onderzoekers zelf op. “Recente polls suggereren dat het grootste deel van de Amerikanen, Britten en Duitsers geloven dat een vorm van buitenaards leven bestaat en een groot percentage Amerikanen gelooft niet alleen dat het bestaat, maar ook dat het ons reeds bezocht heeft. En toch hebben we in geen van deze samenlevingen ondanks dit wijdverspreide geloof gezien dat de sociale orde ineenstortte of er paniek ontstond.”
De onderzoekers zien hun studie vooral als de opmaat naar meer. Zo zal vervolgonderzoek bijvoorbeeld uit moeten wijzen waar de positiviteit die de onderzoekers hebben waargenomen, vandaan komt. Daarnaast beperkt dit onderzoek zich grotendeels tot de ontdekking van microbieel buitenaards leven. Het lijkt aannemelijk dat de reactie op intelligent buitenaards leven heel anders is, zo benadrukken de onderzoekers. Tegelijkertijd benadrukken ze dat we ons daar nog niet al te veel zorgen over moeten maken en onderzoek naar onze reactie op microbieel buitenaards leven meer prioriteit heeft, want “de kans dat onze soort contact maakt met of overtuigend bewijs vindt voor het bestaan van intelligent buitenaards leven is veel kleiner dan de kans dat we bewijs vinden voor huidig of uitgestorven buitenaards microbieel leven”.
