Cellen van depressieve mensen leven in andere tijdzone

breinklok

Wanneer iemand depressief is, kan hij maar met moeite uit bed komen. Uit nieuw hersenonderzoek blijkt dat depressie het waak- en slaapritme verstoort en dat is tot op celniveau zichtbaar: de klok loopt niet gelijk.

Iedere lichaamscel heeft een vierentwintiguursritme. Het brein functioneert als klok die de cellen gelijk laat lopen. Die klok regelt onze slaap, wanneer we honger hebben, de bui waarin we verkeren en nog veel meer. Die belangrijke klok lijkt bij depressieve mensen kapot te zijn. Zelfs de cellen die over dat vierentwintiguursritme beschikken, zijn door de ziekte veranderd.

Brein stopt met tikken
Wetenschappers van onder andere de University of Michigan Medical School pluisden de gedoneerde hersenen van depressieve en niet-depressieve mensen uit samen met de klinische informatie van diezelfde mensen. Met 12.000 transcripties van de zes hersendelen van 55 gezonde mensen ontdekten de wetenschappers dat in het hele brein, in iedere cel, af te lezen is hoe laat het is. Ze konden accuraat uit de cellen afleiden op welk uur van de dag de persoon kwam te overlijden. Niet alleen het hart stopte met tikken, ook de klok van het brein was letterlijk stil komen te staan. Een vondst die ook erg nuttig kan zijn bij forensisch onderzoek.

Depressief brein
Tegenovergesteld aan het duidelijk kloppende ritme van een gezond brein, bleek dat een depressief brein zo verstoord kon zijn dat de genactiviteit van overdag eigenlijk overeenkwam met de genactiviteit ’s nachts en andersom. De 34 depressieve breinen liepen niet op de goede tijd. De genactiviteit van de hersencellen stond als het ware op een heel andere tijd dan het had moeten zijn als de onderzoekers naar de overlijdensgegevens keken. “Het was alsof ze in een andere tijdzone leefden als de tijdzone waarin ze leefden toen ze stierven,” zegt Jun Li, hoofd van het onderzoek.

Biomarkers voor depressie
Met dit onderzoek gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences is nu duidelijk welke honderden cellen erg gevoelig zijn voor het slaap- en waakritme, de biologische klok. Als een symfonie spelen alle cellen samen met de biologische klok, vertelt Huda Akil, een andere onderzoekster. “Bij depressieve mensen zagen we hoe dit totaal verstoord was.” Met deze informatie kunnen depressies in de toekomst weer iets beter worden behandeld, maar ook iets beter gediagnosticeerd worden. “Een mogelijkheid is dat we veelzeggende moleculen uit bloed, huid of haar als biomarkers van depressie kunnen identificeren,” zegt Akil. Waarom de klok en de cellen door depressie zo verstoord raken, is tot nu toe nog onduidelijk. “Als we leren of en hoe er iets in de biologische klok zelf kapot gaat, kunnen we door de klok te fiksen de mensen van een depressie afhelpen.”

Bronmateriaal

"Out of sync with the world: Brain study shows body clocks of depressed people are altered at cell level" – University of Michigan Health System.

De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door bzztbomb (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd