Ontleent religie haar kracht aan theory of mind?

Nieuw onderzoek wijst erop dat er een verband is tussen geloof in een godheid en de vaardigheid van mensen om zich een beeld te vormen van het perspectief van anderen (theory of mind).

Dat schrijven onderzoekers in het blad PLoS ONE. De conclusies verklaren onder meer waarom vrouwen over het algemeen religieuzer zijn dan mannen.

Autisme
De onderzoekers baseren hun conclusies op diverse studies. In een eerste onderzoek verzamelden ze een groep mensen. Een deel van deze groep had autisme. De onderzoekers stelden het IQ en mate van religiositeit van de proefpersonen vast en achterhaalden hoe goed de proefpersonen in staat waren om een kwestie vanuit het perspectief van een ander te bekijken (theory of mind). Daarna werd gekeken wat de mate van geloof het beste kon voorspellen: theory of mind of IQ. IQ bleek geen goede voorspeller, theory of mind wel. Mensen die beter in staat waren om een situatie vanuit het perspectief van een ander te bekijken (iets waar mensen met autisme moeite mee kunnen hebben) waren vaker gelovig.

WIST U DAT…

…de dood een atheïst ontvankelijker maakt voor religie?

Meer onderzoek
Verdere studies onderschreven die resultaten. Mensen met autisme bleken veel minder vaak gelovig te zijn en dat hing samen met de moeite die ze hadden om een situatie vanuit het perspectief van een ander te bekijken. De conclusies zijn ergens logisch, zo stelt onderzoeker Ara Norenzayan. “Gelovigen zien hun godheid intuïtief als een persoonlijkheid met een bepaalde mentale toestand die anticipeert en reageert op de behoeften en acties van de mensen.” Dat is gemakkelijker voor te stellen wanneer mensen in staat zijn om een situatie vanuit het perspectief van een ander te bekijken.

Voorzichtig
Dat wil niet zeggen dat geloof zonder theory of mind ondenkbaar is. “Onze gegevens suggereren niet dat ongeloof enkel ontstaat doordat men beperkt in staat is om iets vanuit het perspectief van een ander te bekijken, meerdere psychologische en sociaal-culturele factoren kunnen leiden tot een complex fenomeen zoals ongeloof,” zo schrijven de onderzoekers. Maar het lijkt er wel op dat theory of mind ook een rol speelt. De wetenschappers pleiten echter voor meer onderzoek.

Als theory of mind echt nauw samenhangt met religie dan verklaart dat wel het één en ander. Bijvoorbeeld waarom meer vrouwen dan mannen religieus zijn. Mannen hebben over het algemeen vaker moeite om zich iets vanuit het perspectief van een ander in te beelden.

Bronmateriaal

"Mentalizing Deficits Constrain Belief in a Personal God" - Plosone.org
"Belief in God associated with ability to 'mentalize'" - Eurekalert.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Vassilena Valchanova (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd