‘Toe, neem nog een lekker gebakje, ik ben tenslotte maar één keer per jaar jarig!’ Wie kan die sociale druk op een verjaardagsfeestje weerstaan? Wij mensen in ieder geval vaak niet. Maar we zijn niet de enigen, zo blijkt uit onderzoek. Ook de vervet bezwijkt onder sociale druk en eet wat anderen eten wanneer hij op visite gaat.
Onderzoekers van de St. Andrews University bestudeerden wilde vervetapen in Zuid-Afrika. In eerste instantie wilden ze achterhalen hoe jonge vervetapen beïnvloed worden door hun ouders. De onderzoekers richtten zich op vier groepen apen. Twee groepen kregen maiskolven voorgeschoteld die blauw en roze waren geverfd. De blauwe exemplaren waren zo aangepast dat ze heel vies smaakten en de apen leerden al snel dat ze beter alleen de roze maiskolven konden eten. Twee andere groepen kregen precies het tegenovergestelde voorgeschoteld: heerlijke blauwe maiskolven en vieze roze maiskolven. Deze groepen aten alleen maar blauwe mais. Een nieuwe generatie vervetapen kreeg later zowel blauwe als roze maiskolven voorgeschoteld, alleen smaakten beide soorten mais even lekker. Opvallend genoeg aten de jongen niet van de mais die hun ouders eerder al geproefd hadden en vies vonden. Ze kopieerden in plaats daarvan het gedrag van de groep.
Andere groep
Echt interessant werd het pas toen de onderzoekers er getuige van waren hoe volwassen mannetjes hun groep verlieten en deel uit gingen maken van een andere groep. Tien mannetjes stapten daarbij over van de blauwe-mais-is-lekker-groep naar de blauwe-mais-is-vies-groep. Negen van de mannetjes stapten direct over op het dieet van hun nieuwe groep, ook al leek dat onlogisch: ze associeerden die kleur immers met een vieze smaak. Het ene mannetje dat zich niet aan zijn nieuwe groep aanpaste, had de hoogste rang in de groep en vond het daardoor wellicht onnodig om zich aan te passen.
Rome en de Romeinen
“Men zegt wel eens: ‘Wanneer je in Rome bent, doe dan zoals de Romeinen doen,” vertelt onderzoeker Andrew Whiten. “Onze resultaten suggereren dat we onze bereidheid om ons wanneer we in een andere cultuur zijn aan degenen in onze omgeving aan te passen, delen met andere primaten.” Het lijkt alsof de apen gedachteloos de anderen nadoen, maar hun aanpassing kan wel eens een hele slimme zet zijn. Want wie anders dan de lokale bevolking weet welk gedrag en welke gewoonten het meest effectief zijn?
Toch komen de resultaten wel als een verrassing voor de onderzoekers, zo vertelt onderzoeker Erica van de Waal. “De bereidheid van de immigrerende mannetjes om zich aan de lokale voorkeuren van hun nieuwe groep aan te passen, verraste ons allemaal. Het na-aap-gedrag van zowel de nieuwe, naïeve kinderen als de migrerende mannetjes laat de mogelijkheden en het belang van sociaal leren onder deze wilde primaten zien.”
