Gassen die maar kort in de atmosfeer blijven hangen, kunnen nog eeuwenlang voor stijgende zeespiegels zorgen, zo suggereert nieuw onderzoek.
Zelfs als we vandaag abrupt zouden stoppen met het uitstoten van CO2 dan zal de zeespiegelstijging nog meer dan 1000 jaar doorgaan. Dat heeft deels te maken met het feit dat CO2 eeuwenlang in de atmosfeer blijft hangen. Maar hoe zit dat met andere broeikasgassen die een veel korter leven beschoren zijn? Denk aan methaan of chloorfluorkoolstofverbindingen (cfk’s). Deze stoffen blijven niet zo lang in de atmosfeer hangen. Maar betekent dat ook dat ze maar kort van invloed zijn op ons klimaat? Nee, zo stelt een nieuw onderzoek.
Geduld
Wetenschappers gebruikten een model om te achterhalen welke invloed de uitstoot van onder meer koolstofdioxide, methaan en cfk’s op de oppervlaktetemperatuur en zeespiegels heeft. Uit het onderzoek blijkt dat als de wereld in 2050 stopt met het uitstoten van CO2, ongeveer de helft van het atmosferisch CO2 zo’n 750 jaar later nog steeds in de atmosfeer zit. En zelfs nadat de CO2-uitstoot tot een einde is gekomen, blijven de zeespiegels stijgen. Dat is goed te verklaren, zo stellen de onderzoekers. Want als de aarde door toedoen van broeikasgassen – zoals CO2 – opwarmt, warmen ook de wateren op. En warmer water zet uit en dus stijgt de zeespiegel. En het duurt lang voor die extra hitte uit de oceanen is weggetrokken en dus duurt het ook lang voor de zeespiegels weer gaan dalen. En dat geldt niet alleen voor de opwarming door CO2, maar ook voor de opwarming door broeikasgassen die maar een kort leven beschoren zijn, zo toont het model aan. “Wanneer de warmte in de oceaan verdwijnt, gaat deze dieper en dieper, waardoor het water steeds meer uitzet,” legt onderzoeker Susan Solomon uit. “Daarna moet die hitte teruggegeven worden aan de atmosfeer en richting de ruimte uitgestoten worden om af te koelen en dat is een heel traag proces dat wel honderden jaren kan duren.”
Drie simulaties
De onderzoekers simuleerden drie verschillende scenario’s, waarbij de wereld in 2050, 2100 en 2150 stopt met het uitstoten van methaan. In alle de scenario’s verdween het gas vrij snel uit de atmosfeer. En de daarmee samenhangende opwarming van de atmosfeer nam tegelijkertijd af. Maar: methaan bleef nog eeuwen een bijdrage leveren aan de stijgende zeespiegel. Sterker nog: hoe langer men wachtte met het beperken van de methaanuitstoot, hoe langer de zeespiegel verhoogd bleef. “Een gas met een levensduur van zo’n tien jaar kan langdurige veranderingen aan de zeespiegel veroorzaken,” stelt Solomon. “Dus het is niet zo dat je stopt met uitstoten en alles weer wordt zoals het in pre-industriële tijden was. Je moet hier nog heel lang mee leven.”
Montreal Protocol
Maar er is ook goed nieuws, zo stellen Solomon en collega’s nadat ze de gevolgen van het Montreal Protocol bestudeerden. Dit verdrag werd in 1989 door 197 landen ondertekend en draaide om het beperken van de uitstoot van ozonvernietigende stoffen zoals cfk’s. Wanneer dit verdrag er nooit was geweest en we cfk’s in de atmosfeer waren blijven pompen, dan zou de zeespiegel rond 2050 zo’n 15 centimeter hoger zijn uitgevallen dan nu naar verwachting het geval is. “Dat is best significant,” vindt Solomon.
Ingrijpen heeft dus effect, maar misschien niet zo snel als we graag zouden willen. En daarom is het dus zo belangrijk dat we zo vroeg mogelijk actie ondernemen, aldus de onderzoekers.
