Ook muizen doen aan social distancing

Wetenschappers kunnen zelfs het hersengebied aanwijzen dat ervoor zorgt dat muizen afstand houden van hun zieke soortgenoten.

‘Blijf thuis bij klachten’ en ‘ga in isolatie wanneer je ziek bent’ zo luidt het veelgehoorde advies. Door namelijk contact met andere mensen te mijden, voorkomen we dat het huidige rondwarende coronavirus op een ander overspringt. Maar niet alleen wij bewaren gepaste afstand wanneer iemand ziek is. Want ook muizen doen aan social distancing, zo ontdekten onderzoekers.

Voorgeprogrammeerd
In muizen, maar ook in veel andere dieren, zijn sommige gedragingen – denk aan paren en vechten – voorgeprogrammeerd. Het betekent dat de dieren er automatisch onder bepaalde stimuli mee bezig zijn. “Er zijn echter aanwijzingen dat dit gedrag onder bepaalde omstandigheden wordt opgeheven,” zegt onderzoeker Gloria Choi. En dus besloot ze dit samen met haar onderzoeksteam verder uit te pluizen. “We wilden zien of er een hersenmechanisme bestaat dat wordt geactiveerd wanneer een dier een zieke soortgenoot tegenkomt.”

Muizen
Om te onderzoeken of muizen hun aangeboren gedrag zouden veranderen wanneer ze werden geconfronteerd met een zieke soortgenoot, plaatste het team een aantal mannelijke muizen in een kooi met een ziek vrouwtje. De onderzoekers ontdekten inderdaad dat de mannetjes veel minder aandacht aan het zieke vrouwtje besteedden en geen poging deden om met haar te paren, zoals ze normaal gesproken wel zouden doen. En op zich is dat ook best logisch. “Als gemeenschap is het erg belangrijk dat dieren afstand houden van zieke soortgenoten,” legt Choi uit. “Vooral bij muizen, een soort waarbij paring instinctief wordt aangedreven, is het absoluut noodzakelijk dat ze een mechanisme hebben dat bepaald gedrag uitschakelt wanneer het risico hoog is.”

Hersengebied
De onderzoekers slaagden er vervolgens ook in om het hersengebied aan te wijzen dat ervoor zorgt dat de muizen afstand houden van hun zieke soortgenoten. Ze ontdekten dat dit gedrag wordt gestuurd door een gebied in de amygdala (COApm genoemd), dat kenmerkende geuren van zieke dieren detecteert en een waarschuwingssignaal afgeeft dat vertelt dat je je beter uit de voeten kunt maken. Wanneer de COApm geactiveerd wordt, onderdrukt dit het paargedrag van mannetjes in de aanwezigheid van zieke vrouwtjes. Bovendien onderdrukte het kunstmatig stimuleren van de COApm tevens het paargedrag bij mannetjes, zelfs wanneer ze zich in de buurt van gezonde vrouwelijke muizen bevonden. Andersom werkt het ook. Toen de onderzoekers de COApm deactiveerden, probeerden de mannetjes namelijk gewoon met zieke vrouwtjes te paren.

Ziekteverwekkers
Hoewel de bevindingen uit deze studie op zichzelf al heel interessant zijn, maakt het onderzoek deel uit van een groter geheel. Zo proberen de onderzoekers bijvoorbeeld ook te achterhalen of ziekteverwekkers mogelijk invloed uitoefenen op het gedrag van dieren en hen proberen te stimuleren om meer te socialiseren, waardoor virussen en bacteriën zich verder kunnen verspreiden.

“Ziekteverwekkers beschikken mogelijk over het vermogen om immuunsystemen, inclusief cytokines en andere moleculen, te gebruiken om dezelfde hersengebieden op tegenovergestelde manier te deactiveren,” stelt Choi. “Op die manier bevorderen ze sociaal gedrag.” Dit is misschien wat vergezocht, maar tegelijkertijd een heel interessant idee. “We zouden dit graag verder in kaart willen brengen,” gaat Choi verder. “Zo willen we de interacties tussen een gastheer en ziekteverwekker volgen. Ons idee is om zieke dieren te bestuderen tijdens hun interacties binnen een gemeenschap, terwijl we de immuunstatus onder controle houden en hun neurale netwerken manipuleren.” In hoeverre ziekteverwekkers daadwerkelijk in staat zijn om bepaalde hersengebieden in of uit te schakelen, zal dan uit dit fascinerende vervolgonderzoek moeten blijken.

Bronmateriaal

"Mice naturally engage in physical distancing, study finds" - MIT

Afbeelding bovenaan dit artikel: MIT

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd