Lang werd gedacht dat sterren zoals onze zon aan het einde van hun leven vrij traag en met weinig vuurwerk veranderen in een planetaire nevel. Maar dat moeten we herzien: ook onze zon gaat waarschijnlijk voor vuurwerk zorgen.
Sterren zijn ruwweg in twee categorieën onder te verdelen. Je hebt de superzware sterren en de sterren met een lage of gemiddelde massa. Wanneer een superzware ster aan het einde van zijn leven is gekomen, dan volgt een spectaculaire explosie. Wanneer sterren met een beperkte massa hun nucleaire brandstof hebben uitgeput, veranderen ze tamelijk langzaam en zonder veel vuurwerk in een planetaire nevel. Tenminste: dat dachten we.
Nieuw onderzoek toont namelijk aan dat ook sterren met een beperkte massa – zoals onze zon – met vuurwerk het loodje leggen. “Over een paar duizend miljoen jaar zal de zon zijn nucleaire brandstof hebben uitgeput en veranderen in een rode dwerg en een groot deel van zijn massa afstoten,” vertelt onderzoeker José Francisco Gómez. “Het resultaat: een witte dwerg die omringd wordt door een gloeiende planetaire nevel. Hoewel elke ster met een massa kleiner dan tien keer de massa van onze zon door deze korte, maar belangrijke overgangsfase heengaat, weten we er nog vrij weinig van.”
Gómez en zijn collega’s proberen daar verandering in te brengen door de ster IRAS 15103-5754 te bestuderen. Deze ster bevindt zich momenteel in de overgangsfase tussen rode dwerg en planetaire nevel. De ster is dus druk bezig om materiaal uit te stoten. En de snelheid waarmee deze dat doet, is opvallend. “De hoge snelheid kan alleen verklaard worden door het voorkomen van een explosie. Onze resultaten laten zien dat wanneer een ster verandert in een planetaire nevel sprake is van een enorme explosie die kort duurt, maar zeer energiek is.”
