Ook pygmeeën kunnen westerse muziek waarderen

Stel, je koopt de nieuwste single van Coldplay en neemt deze plaat mee de jungle in. Je komt een geïsoleerde groep mensen tegen. Deze mensen hebben geen televisie, geen elektriciteit en geen internet. Hoe reageren zij als ze de single van Coldplay te horen krijgen?

Een team van Duitse en Canadese onderzoekers nam de proef op de som. Zij gebruikten 19 korte muzikale fragmenten en schotelden deze voor aan veertig Canadese muzikanten en veertig Mbenzélé-pygmeeën. De Mbenzélé-pygmeeën leven in Congo en zijn geïsoleerd van de buitenwereld. De wetenschappers gebruikten bekende westerse muziek (zoals soundtracks uit films als Schindler’s List, Star Wars en Psycho), klassieke muziek, maar ook Mbenzélé-muziek.

Hoewel de Mbenzélé-pygmeeën andere emoties ervoeren bij bepaalde westerse muziek, waren er ook overeenkomsten. Een hoger tempo en hoge tonen werden door zowel de Canadese muzikanten als door de Mbenzélé-pygmeeën als spannend ervaren. Dit drukten de deelnemers uit in smileys, maar daarnaast maten onderzoekers ademhaling, gezichtsuitdrukking, hartslag en zweet.

I’m feeling happy
Het is niet vreemd dat Mbenzélé-pygmeeën andere emoties ervoeren. Mbenzélé-pygmeeën kennen namelijk alleen maar vrolijke muziek. Het is dus logisch dat ‘dreigende’ muziek – zoals uit Psycho – toch als vrolijk wordt ervaren. “Dit komt omdat Mbenzélé-pygmeeën geloven dat negatieve emoties de harmonie van het bos kan verstoren en daarom gevaarlijk zijn”, legt onderzoeker Nathalie Fernando uit. “Als een baby huilt, zingen de Mbenzélé een vrolijk liedje. Als de mannen bang zijn om te gaan jagen, zingen ze ook een vrolijk liedje. Zelfs wanneer iemand sterft, worden er kalmerende liedjes gezongen. Het is dus niet vreemd dat Mbenzélé-pygmeeën alle muziek als prettig ervaren.”

Universeel of cultuur gebonden?
“Al lange tijd proberen wetenschappers uit te vogelen of de manier we op muziek reageren cultureel gebonden is of dat er ook universele regels zijn”, vertelt Stephen McAdams van McGill’s muziekschool. “Nu weten we dat het een combinatie is van beide.”

Niet systematisch uitgevoerd
Hoogleraar muziekcognitie Henkjan Honing van de Universiteit van Amsterdam vertelt aan de Volkskrant dat hij het jammer vindt dat de studie niet systematisch is uitgevoerd, omdat de droevige Pygmee-muziek ontbreekt. Maar, zo voegt hij toe, “het is één van de weinige studies die muziekervaring vergelijkt in twee culturen die wat betreft muziek niet met elkaar in contact zijn geweest.”

Bronmateriaal

"Music cuts across cultures" - McGill universiteit
De afbeelding bovenaan dit artikel is afkomstig van Pixabay.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd