Ook rond pulsars kunnen – in theorie – leefbare planeten cirkelen

Als ze maar een atmosfeer hebben die 1 miljoen keer dikker is dan de onze.

Op het eerste gezicht lijkt de omgeving van een pulsar misschien niet zo geschikt voor het ontstaan en in stand houden van leven. Want de gedragingen van een pulsar zijn nogal…extreem. Zo hebben pulsars enorm sterke magneetvelden. Ook trekken ze materie aan en slingeren ze op gezette tijden enorme hoeveelheden (dodelijke) röntgenstraling en andere energierijke deeltjes uit. En toch, zo schrijven onderzoekers in het blad Astronomy & Astrophysics – moeten we niet te snel concluderen dat rond pulsars geen leven mogelijk is. In hun paper leggen de wetenschappers uit dat ook pulsars een leefbare zone (zie kader) kunnen hebben, zolang hun planeten maar aan een aantal eisen voldoen.

Een leefbare zone is een denkbeeldige zone rond een ster. Planeten die zich in deze zone bevinden, zijn niet zo ver van de ster verwijderd dat eventueel water op hun oppervlak bevriest. Maar ze staan ook niet zo dicht bij de ster dat eventueel water op hun oppervlak verdampt. In andere woorden: planeten in deze zone kunnen vloeibaar water – één van de belangrijkste ingrediënten voor leven zoals wij dat kennen – herbergen op het oppervlak.

Superaarde met dikke atmosfeer
De berekeningen van de onderzoekers wijzen uit dat de leefbare zone rond een neutronenster net zo groot kan zijn als de afstand tussen de aarde en de zon. Maar: dan moet de planeet wel een superaarde zijn, met een massa die tussen de 1 en 10 keer groter is dan de massa van de aarde. Dat is belangrijk, omdat een kleinere planeet die zo dicht bij een pulsar staat, gedoemd is om binnen een paar duizend jaar zijn atmosfeer kwijt te raken. Daarnaast moet de superaarde een atmosfeer hebben die een miljoen keer dikker is dan die van de aarde. Deze atmosfeer moet de dodelijke röntgenstraling en energierijke deeltjes afkomstig van de pulsar omzetten in warmte.

De omstandigheden op zo’n leefbare superaarde rond een pulsar zijn overigens niet te vergelijken met die op aarde. Zo is de druk op het oppervlak – door die megadikke atmosfeer – enorm. Je kunt ‘m vergelijken met de druk die men in de diepzee ervaart.

PSR B1257+12
Natuurlijk laten de onderzoekers hun nieuwe inzichten direct even los op een pulsar waarvan we weten dat er planeten omheen draaien: PSR B1257+12. Deze pulsar bevindt zich op zo’n 2300 lichtjaar afstand en herbergt zeker drie planeten. Twee van die planeten zijn superaardes: ze hebben een massa die tussen de vier en vijf keer groter is dan die van de aarde. De planeten draaien bovendien dicht genoeg om de pulsar heen om op te warmen. “Volgens onze berekeningen is de temperatuur zo dat er vloeibaar water aan het oppervlak kan zijn,” stelt onderzoeker Alessandro Patruno. “We weten alleen nog niet of de twee superaardes de benodigde dikke atmosfeer hebben.”

Het onderzoek van Patruno en collega’s maken pulsars en hun omgeving in één klap een stuk interessanter. Als het gaat om pulsars en hun planeten is er naar verwachting ook nog genoeg te ontdekken. Naar schatting zijn er in onze Melkweg 200.000 pulsars te vinden, waarvan er tot op heden slechts 3000 zijn bestudeerd. Ook zijn er nog maar vijf planeten rond pulsars ontdekt.

Bronmateriaal

"Leefbare planeten bij pulsars in theorie mogelijk" - Astronomie

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / JPL-Caltech / R. Hurt (SSC)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd