Ook vampiervleermuizen doen als ze ziek zijn aan ‘social distancing’

Ze brengen minder tijd door in de buurt van soortgenoten, waardoor de ziekte minder snel verspreidt.

Tijdens de coronacrisis wordt ons op het hart gedrukt om zoveel mogelijk afstand van anderen te bewaren. Op die manier zorgen we er namelijk voor dat het coronavirus zich minder makkelijk verspreidt. Maar mensen zijn niet de enige die aan ‘social distancing’ doen. Ook in het dierenrijk komt deze tactiek door, bijvoorbeeld onder vampiervleermuizen.

Social distancing
Wanneer een ziekteverwekker zich over een populatie verspreidt, kunnen veranderingen in sociaal gedrag tevens de verspreiding van de ziekte veranderen. Wanneer gezonde dieren uit de buurt van een zieke blijven, kan de transmissiesnelheid afnemen. Sommige insecten – zoals bijen – doen aan zelfisolatie wanneer ze ziek zijn of worden – iets hardvochtiger – door andere bijen uit de kolonie verdreven. Maar ook een eenvoudiger mechanisme kan ervoor zorgen dat een ziek dier soortgenoten minder snel besmet. Wanneer je ziek bent, slaap je vaak meer en beweeg je minder. Deze door ziekte veroorzaakte ‘social distancing’ die geen samenwerking van andere vereist, zien we terug bij veel diersoorten in het dierenrijk.

Vampiervleermuis
Onderzoekers vroegen zich in een nieuwe studie af of ook vampiervleermuizen aan social distancing doen. Sinds de uitbraak van het coronavirus zijn vleermuizen in een slecht daglicht komen te staan. We weten dat veel voor mensen potentieel dodelijke virussen ook vleermuizen kunnen treffen. Zo zijn vleermuizen dragers van het ebolavirus, maar ook van rabiës (hondsdolheid) en verschillende coronavirussen, waaronder mogelijk ook SARS-CoV-2. Het team wilde graag weten hoe vampiervleermuizen zich gedragen wanneer ze ziek zijn en of ze bijvoorbeeld minder tijd doorbrengen in de buurt van soortgenoten. De onderzoekers hadden dit gedrag eerder al in het laboratorium gezien. Maar vertonen wilde vampiervleermuizen hetzelfde gedrag?

Experiment
De onderzoekers vingen 31 volwassen vrouwelijke vampiervleermuizen uit een holle boom in de prachtige archeologische vindplaats Lamanai gelegen in het Centraal-Amerikaanse land Belize. Vervolgens injecteerden ze willekeurig de helft van de gevangen vleermuizen met de stof lipopolysacharide die een sterke immuunrespons veroorzaakt. De andere vijftien vleermuizen kreeg een zoutoplossing-injectie toegediend. De vleermuizen werden voorzien van volgtags en werden vervolgens weer vrijgelaten in hun holle boom. “Deze volgtags gaven ons de mogelijkheid om het sociale gedrag van deze vleermuizen van uur tot uur en zelfs van minuut tot minuut in kaart te brengen,” zegt onderzoeksleider Simon Ripperger. Gedurende drie dagen volgden de onderzoekers de dieren op de voet en observeerden veranderingen in hun gedrag.

Ziek
De onderzoekers kwamen tot een opvallende ontdekking. Want in vergelijking met de ‘gezonde’ vleermuizen die enkel een zoutoplossing-injectie hadden gekregen, brachten de ‘zieke’ vleermuizen minder tijd met groepsgenoten door. Gemiddeld zag een zieke vleermuis vier soortgenoten minder dan een gezond exemplaar. De kans dat laatstgenoemde tijd doorbracht met een groepsgenoot lag rond de 49 procent, terwijl dit percentage voor zieke vleermuizen veel lager lag: slechts 35 procent. Bovendien brachten zieke vleermuizen bijna een halfuur minder tijd door met anderen. Kortom, ook vampiervleermuizen doen dus wanneer ze ziek zijn aan social distancing.

Het betekent dat social distancing waarschijnlijk een effectieve methode is om een ziekteverwekker de kop in te drukken. En dat is natuurlijk heel relevant, zeker nu de tweede coronagolf is uitgebroken. Een asymptomatische drager die zich niet bewust is dat hij het virus onder de leden heeft, kan namelijk alsnog met veel mensen in contact komen en zo toch het virus overdragen. Om die kans dus zoveel mogelijk te beperken, waarschuwen de onderzoekers dat preventieve maatregelen, zoals social distancing, handen wassen, het dragen van mondkapjes, testen en jezelf isoleren als je ziek bent, van cruciaal belang zijn.

Wist je dat…

…om coronavirussen de baas te worden, we misschien meer op vleermuizen moeten gaan lijken? De beestjes lijken namelijk weinig hinder van de virussen te ondervinden. En daar kunnen we van leren.

Bronmateriaal

"Vampire bats social distance when they get sick" - Oxford University (via EurekAlert)

Afbeelding bovenaan dit artikel:

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd