Oorzaak verlegenheid geeft zich eindelijk bloot

Verlegen mensen verwerken de wereld rond hen heen heel anders dan extraverte mensen dat doen. Daar kunnen ze overigens niets aan doen; het is een aangeboren ‘aandoening’: Sensory Perception Sensitivity (SPS). Dat blijkt uit onderzoek. SPS leidt tot verlegenheid en soms zelfs neurotisch gedrag.

Ongeveer twintig procent van alle mensen heeft SPS. Deze zeer gevoelige bevolkingsgroep blijkt meer aandacht te besteden aan details en bij het verwerken van visuele informatie zijn meer delen van het brein actief dan bij extraverte mensen het geval is.

Kinderen
De verlegen mensen doen er langer over om beslissingen te maken, zijn zich meer bewust van dingen en vervelen zich sneller als anderen over koetjes en kalfjes beginnen. SPS is met name bij kinderen goed te herkennen: de kinderen zijn wat langzamer in het meedoen met de rest, maar komen er uiteindelijk wel. Ze hebben weinig straf nodig, huilen gemakkelijk, stellen ongebruikelijke vragen of hebben uitzonderlijk diepe gedachten.

Experiment
De onderzoekers deelden de proefpersonen op basis van de resultaten van een enquête in twee groepen in: een groep met mensen met SPS en extraverte mensen. De proefpersonen kregen vervolgens twee plaatjes en moesten de verschillen zoeken. De onderzoekers scanden ondertussen het brein van de proefpersonen. De mensen met SPS keken langer naar de beelden en hun brein was op meer plaatsen actief. Ook keken ze niet oppervlakkig naar de plaatjes, maar verwerkten ze echt.

Dieren
De mens is overigens niet de enige soort die verlegen, introvert of neurotisch kan zijn. In nog zo’n honderd soorten van fruitvliegjes, tot vissen en primaten viert verlegenheid hoogtij. Biologen beginnen dan ook te erkennen dat twee verschillende types binnen één soort even succesvol kunnen zijn.

Het gevoelige type – altijd in de minderheid – observeert (met de ogen) voor hij handelt. Het andere type gaat waar niemand ooit gegaan heeft. De aanpak van de gevoelige types is niet zo handig als er snel gehandeld moet worden, maar wanneer er gevaar dreigt, is het des te beter.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd