Opgeblazen exoplaneet ontdekt

De exoplaneet – die rijk is aan helium – heeft wel wat weg van een ballon.

De planeet – HAT-P-11b – bevindt zich op 124 lichtjaar afstand van de aarde en is ongeveer net zo groot als Neptunus. De afstand tussen de planeet en zijn moederster is ongeveer 20 keer kleiner dan de afstand tussen de aarde en de zon. Observaties met behulp van een instrument op de Calar Alto-telescoop (Spanje) onthullen dat de atmosfeer van de planeet rijk is aan helium.

Opgeblazen
“Helium wordt van de dagzijde van de planeet met een snelheid van meer dan 10.000 kilometer per uur naar de nachtzijde geblazen,” vertelt onderzoeker Vincent Bourrier. “Omdat het zo’n licht gas is, ontsnapt het gemakkelijk aan de aantrekkingskracht van de planeet en vormt het een uitgebreide wolk rond die planeet.” En dat zorgt ervoor dat de planeet een nogal opgeblazen voorkomen heeft.

Een artistieke impressie van HAT-P-11b. Onder invloed van de moederster ontsnappen grote hoeveelheden helium uit de atmosfeer van de exoplaneet. Afbeelding: Denis Bajram.

Moederster
De heliumdeeltjes in de atmosfeer van HAT-P-11b worden in beweging gebracht door straling van de moederster. Collega Romain Allart voegt toe: “We vermoedden reeds dat de nabijheid van de ster van invloed kon zijn op de atmosfeer van deze planeet. De nieuwe observaties zijn zo precies dat de atmosfeer van de exoplaneet zonder enige twijfel opgeblazen wordt door de stellaire straling en in de ruimte verdwijnt.”

Helium is het op één na meest voorkomende element in het universum. Onder meer Jupiter en Saturnus bestaan voor een aanzienlijk deel uit helium. Pas vorig jaar troffen onderzoekers helium voor het eerst in de atmosfeer van een exoplaneet – een planeet buiten ons zonnestelsel – aan. En nu is het dus opnieuw in de atmosfeer van een exoplaneet ontdekt. Onderzoeker Jessica Spake noemt de ontdekking “opwindend”. “Hopelijk kunnen we dit nieuwe onderzoek gebruiken om te achterhalen welke typen planeten omringd worden door grote hoeveelheden waterstof en helium en hoelang zij de gassen in hun atmosfeer kunnen vasthouden.”

Bronmateriaal

"Helium exoplanet inflated like a balloon, research shows" - University of Exeter
Afbeelding bovenaan dit artikel: Denis Bajram

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd