Oplossing die zich aandient tijdens ‘Aha-moment’ is meestal de juiste

Oplossingen die vanuit het niets opeens in je opkomen en je doen opspringen en ‘Aha!’ of ‘Eureka!’ laten roepen: dat zijn meestal goede oplossingen, zo suggereert nieuw onderzoek.

Wetenschappers verzamelden een aantal proefpersonen en legden ze een ‘probleem’ voor in de vorm van een puzzel. De proefpersonen kregen bijvoorbeeld drie woorden te zien (boom, taart, granaat) en moesten een woord bedenken (appel) dat – wanneer je het bij deze woorden voegt – een correcte samenstelling oplevert. De proefpersonen kregen een aantal seconden om te reageren en moesten op een knop drukken als ze het antwoord wisten. Ook moesten ze aangeven of het antwoord een ingeving was of het resultaat was van analytisch denken (waarbij een idee of oplossing bewust wordt uitgewerkt).

Visuele puzzels
Ook kregen proefpersonen visuele puzzels voorgeschoteld. Een afbeelding werd in stukjes geknipt en de stukjes werden door elkaar gegooid. Vervolgens moesten de proefpersonen aangeven wat op de afbeelding te zien was. Ook nu was de tijd om te antwoorden beperkt en werd van de proefpersonen verwacht dat ze aangaven of ze hun antwoord door analytisch denken of door een ingeving verkregen hadden.

Correct?
Uit het onderzoek blijkt dat antwoorden die het resultaat waren van een ingeving in veel gevallen klopten. In de eerstgenoemde taalpuzzels waren ingevingen in maar liefst 94 procent van de gevallen correct, terwijl antwoorden die het resultaat waren van analytisch denken ‘slechts’ in 78 procent van de gevallen klopten. In het geval van de visuele puzzels waren de ingevingen in 78 procent van de gevallen correct, terwijl antwoorden die het resultaat waren van analytisch denken in 42 procent van de gevallen klopten.

“Wanneer je een echt creatieve oplossing nodig hebt, is het beter te wachten op het inzicht dan genoegen te nemen met een idee dat het resultaat is van analytisch denken”

Inzicht
“Bewust, analytisch denken kan soms gehaast of slordig worden, wat leidt tot fouten,” vertelt onderzoeker John Kounios. “Maar inzicht krijgen gaat onbewust en automatisch, je kunt dat niet overhaasten. Wanneer dat proces bijna is afgerond en je alle punten onbewust met elkaar verbonden hebt, dient de oplossing zich in je bewustzijn aan als een ‘aha-moment’. Dat betekent dat wanneer een echt creatieve, baanbrekende oplossing nodig is, het beter is om te wachten op het inzicht dan genoegen te nemen met een idee dat het resultaat is van analytisch denken.”

Deadlines

Het onderzoek vertelt ons iets over de manier waarop we om moeten gaan met problemen die om een creatieve oplossing vragen. Deadlines stellen is in zo’n geval bijvoorbeeld een slecht idee. “Deadlines creëren een subtiel – of niet zo subtiel – gevoel van angst op de achtergrond,” vertelt Kounios. “En door angst ga je analytisch denken. Deadlines zijn nuttig om mensen gericht te houden op hun taak, maar als er creatieve ideeën nodig zijn, is het beter om geen harde deadline te stellen. Zo’n harde deadline levert wel resultaten op, maar het zijn waarschijnlijk geen creatieve resultaten.”

Tijd
De onderzoekers keken ook naar de tijd die de proefpersonen nodig hadden om met een antwoord te komen. Antwoorden die klonken in de laatste vijf seconden voor de tijd om te antwoorden verstreken was, waren vaker fout. Het overgrote deel van deze ‘late antwoorden’ was het resultaat van analytisch denken. Het aantal foute antwoorden dat het resultaat was van analytisch denken en in de laatste vijf seconden van de tijd klonk was twee keer zo groot als het aantal foute antwoorden dat het resultaat was van een ingeving en in de laatste vijf seconden klonk. Het wijst erop dat de analytische denkers in die laatste vijf seconden gingen gokken. Mensen die probeerden om inzicht te krijgen in het probleem, gokten niet. Zij gaven pas een antwoord nadat zij hun aha-moment hadden gehad. Daardoor kwam hun antwoord zo af en toe wel te laat.

Er zijn problemen waarvan je weet dat er een bepaalde strategie is die tot een oplossing leidt. Die problemen los je het best op door analytisch te denken. Maar voor nieuwe problemen waarvan je nog niet weet hoe je bij de oplossing kunt komen, kun je beter wachten en vertrouwen op het aha-moment. “Het betekent dat je in alle persoonlijke en professionele situaties – wanneer een persoon een echte, plotselinge ingeving krijgt – dat idee serieus moet nemen. Het is misschien niet altijd correct, maar de kans dat het correct is, is waarschijnlijk groter dan de kans dat een oplossing die methodisch is uitgewerkt correct is.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd