Opnieuw een grot vol resten van Homo naledi ontdekt

Onderzoek wijst bovendien uit dat deze mensachtige verrassend recent op aarde rondliep: tussen 335.000 en 236.000 jaar geleden!

In 2015 laten onderzoekers weten dat ze in een grot in Zuid-Afrika een nieuwe mensachtige hebben ontdekt. De mensachtige had een klein brein en aapachtige schouders, maar heeft verder best wel wat weg van de mens. De onderzoekers geven ‘m de naam Homo naledi. De nieuwe ontdekking roept vanzelfsprekend een hoop vragen op. En een aantal van die vragen kunnen wetenschappers na een uitgebreid vervolgonderzoek nu beantwoorden. En dat doen ze in drie papers, verschenen in het blad eLife.

Nieuwe vondsten
In het blad maken de onderzoekers onder meer bekend dat ze de afgelopen jaren opnieuw resten van deze mensachtige hebben ontdekt. En wel in hetzelfde grotsysteem als waar de eerste resten van Homo naledi werden ontdekt. “De grot – die we de Lesedi Chamber hebben genoemd – bevindt zich meer dan honderd meter van de Dinaldi Chamber (waar de resten die in 2015 werden gepresenteerd werden aangetroffen, red.),” vertelt onderzoeker John Hawks. In de grot hebben de onderzoekers zeker 130 resten van mensachtigen teruggevonden. De resten lijken zeer sterk op de resten die in de Dinaldi Chamber zijn aangetroffen. “Er is geen twijfel mogelijk: ze behoren tot dezelfde soort.” De resten die tot op heden in de Lesedi Chamber zijn aangetroffen, zouden aan zeker drie Homo naledi toebehoren: twee volwassenen en een kind. Het kind zou op het moment van overlijden nog geen vijf jaar oud zijn geweest. Van één van de volwassen is een vrijwel complete schedel teruggevonden. “We krijgen eindelijk een beeld van het gezicht van Homo naledi,” vertelt onderzoeker Peter Schmidt hierover.

Het kaartje laat zien waar de twee grotten zich bevinden. Rechts zie je een schematische weergave van de twee vindplaatsen van Homo naledi. Rechtsboven de Lesedi Chamber, rechtsonder de Dinaldi Chamber. Je kunt duidelijk zien dat beide grotten lastig toegankelijk zijn. Afbeelding: University of Witwatersrand.

Grafkamers?
In 2015 vroegen de onderzoekers zich al af hoe Homo naledi in de lastig toegankelijke Dinaldi Chamber terecht was gekomen. Zijn de mensachtigen er per ongeluk in vast komen te zitten? Of legden de mensachtigen wellicht hun doden in deze grot ter ruste? De vondst van een tweede met resten van Homo naledi gevulde grot lijkt de laatstgenoemde theorie te onderschrijven. Want ook de Lesedi Chamber is bijna ontoegankelijk. “Nadat je door een gat van zo’n 25 centimeter bent gekropen, moet je afdalen door een verticale schacht alvorens je de kamer kunt bereiken,” vertelt Hawks, eraan toevoegend dat één van zijn collega’s een uur vast heeft gezeten in het smalle gat en uiteindelijk met behulp van touwen die rond zijn polsen werden gewikkeld, bevrijd is. Ook Homo naledi moet enorm veel moeite hebben gehad om deze grotten binnen te gaan. “Het lijkt de theorie dat Homo naledi donkere, afgelegen plaatsen gebruikte om de doden ter ruste te leggen, te onderschrijven.” Want hoe groot is nu de kans dat twee groepjes Homo naledi per ongeluk vast komen te zitten in twee verschillende grotten en daar uiteindelijk overlijden?

De onderzoekers hebben de resten die nu in de Lesedi Chamber zijn aangetroffen nog niet gedateerd. Ze verwachten echter dat deze ongeveer dezelfde leeftijd hebben als de resten in de Dinaldi Chamber.

Datering
In een tweede paper maken de onderzoekers bekend dat ze er tevens in geslaagd zijn om de resten die een paar jaar eerder al van Homo naledi zijn teruggevonden, te dateren. En de resten blijken tussen de 335.000 en 236.000 jaar oud te zijn. Dat is heel verrassend. Want onderzoekers hadden eigenlijk verwacht dat ze zo’n 2 miljoen jaar oud zouden zijn. Homo naledi heeft namelijk – naast enkele overeenkomsten met moderne mensen – ook tamelijk primitieve kenmerken die ook Homo rudolfensis en Homo habilis – mensachtigen die bijna twee miljoen jaar geleden leefden – hebben. Maar liefst zes verschillende dateringsmethoden wijzen echter uit dat Homo naledi vele malen jonger is. Het betekent dat deze leefde ten tijde van het Midden-Pleistoceen. Aangenomen werd dat Afrika in dat tijdsvak alleen Homo sapiens herbergde. Die aanname kan overduidelijk van tafel.

Implicaties
In het derde paper gaan de onderzoekers dieper in op de enorme implicaties die de vondst van Homo naledi en het vervolgonderzoek naar de soort heeft. “Als er een andere soort is die de wereld deelde met de ‘moderne mensen’ in Afrika, dan is het heel waarschijnlijk dat er nog meer zijn,” stelt onderzoeker Lee Berger. “We moeten ze alleen nog vinden.” Hawks voegt toe: “Ik denk dat sommige wetenschappers aannemen dat ze weten hoe de mens evolueerde, maar deze nieuwe vondsten – plus wat we weten vanuit de genetica – vertelt ons dat de zuidelijke helft van Afrika een grotere diversiteit herbergde dan we ooit elders gezien hebben.”

De onderzoekers verwachten nog decennia lang onderzoek te kunnen doen naar de vondsten die in de Lesedi Chamber en Dinaldi Chamber zijn gedaan. Ook verwachten ze in de grotten nog nieuwe vondsten te doen. Mogelijk liggen er nog duizenden fossiele resten op ontdekking te wachten.

Bronmateriaal

"Young Homo naledi surprises" - University of the Witwatersrand

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd