Opnieuw supermassieve zwarte gaten ontdekt in dwergsterrenstelsels

Het suggereert dat het universum veel meer van dit soort supermassieve zwarte gaten telt dan gedacht.

De supermassieve zwarte gaten bevinden zich in de ultracompacte dwergsterrenstelsels VUCD3 en M59cO. Het zwarte gat in het hart van VUCD3 heeft een massa die vergelijkbaar is met 4,4 miljoen keer de massa van onze zon. Het betekent dat het zwarte gat ongeveer dertien procent van de totale massa van het dwergsterrenstelsel beslaat. Het zwarte gat in het hart van M59cO heeft een massa die vergelijkbaar is met 5,8 miljoen keer de massa van de zon en beslaat zo’n 18 procent van de totale massa van het sterrenstelsel.

Bijzonder
Ter vergelijking: het enorme zwarte gat in het hart van onze Melkweg heeft een massa die vergelijkbaar is met vier miljoen keer de massa van de zon. Maar: het sterrenstelsel maakt slechts 0,01 procent van de totale massa van de Melkweg uit. “Het is echt geweldig als je erover nadenkt,” vindt onderzoeker Chris Ahn. Hij wijst erop dat de ultracompacte dwergsterrenstelsels vele malen kleiner zijn dan de Melkweg (hun grootte is vergelijkbaar met 0,1 procent van de omvang van de Melkweg). “En toch herbergen ze supermassieve zwarte gaten die groter zijn dan het zwarte gat in het hart van ons eigen sterrenstelsel.”

Eerdere ontdekking
Het is niet voor het eerst dat onderzoekers een ultracompact dwergsterrenstelsel met daarin een supermassief zwart gat ontdekken. Drie jaar geleden troffen ze er namelijk ook al eentje aan. Dat er nu weer twee zijn gevonden suggereert voorzichtig dat dergelijke ultracompacte zwarte gaten altijd een supermassief zwart gat herbergen en dat dergelijke zwarte gaten dus veel vaker voorkomen dan gedacht.

De twee ultracompacte dwergsterrenstelsels zouden hun geringe omvang te danken hebben aan een ontmoeting met de veel grotere sterrenstelsels M87 (in het geval van VUCD3) en M59 (in het geval van M59cO). Afbeelding: NASA / Space Telescope Science Institute.

Maar hoe komen deze kleine sterrenstelsels aan zo’n enorm zwart gat? Wetenschappers vermoeden dat de ultracompacte dwergsterrenstelsels in een ver verleden enorme sterrenstelsels waren. Maar tijdens een ontmoeting met grotere sterrenstelsels zouden zij uit elkaar zijn gerukt. Wat overbleef, was een compact, maar klein sterrenstelsel met een buitenproportioneel groot zwart gat.

Bronmateriaal

"Supermassive black holes found in 2 tiny galaxies" - University of Utah
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd