Het oppervlak blijkt voor een groot deel uit koolstof te bestaan.
Dat blijkt uit onderzoek van ruimtesonde Dawn, die Ceres sinds 2015 bestudeerde en begin vorige maand het loodje legde. De sonde toonde eerder al aan dat op de dwergplaneet water en andere vluchtige stoffen zoals ammonium aanwezig zijn. En nu blijkt het oppervlak ook nog eens een hoge concentratie koolstof te bezitten. Die concentratie ligt enkele malen hoger dan in de meest koolstofrijke primitieve meteorieten die tot op heden op aarde zijn aangetroffen.
Chemische fabriek
“Ceres is vergelijkbaar met een chemische fabriek,” aldus onderzoeker Simone Marchi. “Ceres heeft in vergelijking met hemellichamen in het hart van het zonnestelsel een unieke mineralogie.” Tot wel 20 procent van het oppervlak van de dwergplaneet blijkt uit koolstof te bestaan. “Onze analyse laat zien dat koolstofrijke stoffen nauw gemengd zijn met producten die het resultaat zijn van de interactie tussen gesteente en water, zoals klei.”
Oorsprong
De ontdekking van deze hoge koolstofconcentratie geeft – in combinatie met de ontdekking van water en andere vluchtige materialen op Ceres – meer inzicht in de oorsprong van de dwergplaneet. Aangenomen wordt dat Ceres zo’n 4,6 miljard jaar geleden ontstaan is. De chemische samenstelling van de dwergplaneet suggereert dat deze zijn oorsprong vond in een vrij koude omgeving, mogelijk voorbij de baan van Jupiter. Door getouwtrek tussen de grote planeten in ons zonnestelsel zou de dwergplaneet uiteindelijk in de planetoïdengordel tussen de banen van Mars en Jupiter zijn beland.
Net onder het oppervlak
Dawn heeft vastgesteld dat het oppervlak van Ceres rijk is aan koolstof. Maar er zijn aanwijzingen dat er ook net onder het oppervlak veel koolstof te vinden is. Zo zijn er nabij de flinke Ernutet-krater ook specifieke organische materialen – dat wil zeggen: materialen die koolstof bevatten – gedetecteerd.
Oorsprong
Grote vraag is natuurlijk hoe het koolstof op Ceres terecht is gekomen. De onderzoekers wijzen er wat dit betreft op dat de samenstelling van het bovenste deel van Ceres’ korst voor 50 tot 60 procent vergelijkbaar is met die van primitieve koolstofrijke chondrieten (een type meteoriet). Het lijkt er voorzichtig op te wijzen dat het koolstof door meteorieten is afgeleverd. Het is niet ondenkbaar als je kijkt naar Ceres’ met kraters bedekte oppervlak.
Onderzoekers zijn in hun nopjes met de ontdekking. Deze kan namelijk meer inzicht geven in hoe koolstofrijke verbindingen ontstonden en zich door het zonnestelsel verspreidden én mogelijk uiteindelijk ook op aarde belandden, alwaar ze het ontstaan van leven mede mogelijk maakten.
