Opvallend: astronomen vinden water op komeet 2I/Borisov

De bewijzen dat de komeet lijkt op ‘onze’ kometen stapelen zich op. Betekent dit dat ons zonnestelsel niet uniek is?

Kometen in ons zonnestelsel zijn meestal rijk aan water. Sterker nog, wetenschappers denken dat veel van het water op aarde hier terecht is gekomen dankzij kometen of planetoïden. Maar hoe zit dat eigenlijk met objecten buiten ons zonnestelsel? Herbergen die ook water? Nu de interstellaire komeet 2I/Borisov zich door ons zonnestelsel haast, is er geen beter moment om die vraag te onderzoeken. En dus richten astronomen hun telescoop op de komeet in de hoop meer over zijn samenstelling te ontrafelen.

Studie
Wetenschappers bestudeerden 2I/Borisov met behulp van het ARCES-instrument waarmee het Apache Point Observatory in Nieuw-Mexico uitgerust is. “De ontdekking van de interstellaire komeet geeft ons de gelegenheid om de samenstelling van de komeet te achterhalen en meer te weten te komen over de fysica en chemie van andere protostellaire schijven,” zo schrijven de onderzoekers in hun paper. En dus voerden ze spectroscopische waarnemingen uit om te proberen te bepalen of en – zo ja – hoeveel water 2I/Borisov herbergt.

Water
Het team nam de interstellaire komeet waar in twee spectra. Verschillende elementen en verbindingen absorberen en zenden namelijk specifieke golflengten uit. Hier kunnen wetenschappers vervolgens de samenstelling (deels) uit aflezen. En een analyse van deze twee spectra wijzen uit dat de interstellaire komeet inderdaad water herbergt. Naast gas en stof stoot hij ook nog eens waterdamp uit. De komeet sublimeert een hoeveelheid waterijs die vergelijkbaar is met die van kometen uit ons eigen zonnestelsel.

Onderzoekers zijn er eerder al in geslaagd om een schatting te maken van de hoeveelheid stof die 2I/Borisov verliest. En op basis daarvan kunnen ze weer inschatten hoe groot de komeetkern is: naar schatting heeft deze een straal die tussen de 700 en 3300 meter lang is.

Gelijkenissen
Het is een erg interessante bevinding. Want hoewel de komeet een interstellaire indringer is afkomstig uit een ander sterrenstelsel, lijkt hij steeds meer karakteristieken te vertonen die opvallend veel lijken op kometen uit ons eigen zonnestelsel. Zo wezen eerdere analyses al uit dat 2I/Borisov een rode gloed, een korte stofstaart, een coma (door stof gedomineerde atmosfeer) en een ongeveer 1 kilometer grote kern bezit. Ook zijn onderzoekers er door andere spectroscopische analyses achtergekomen dat de komeet oxalonitril bevat; een gas dat ook vaak voorkomt in ‘onze’ kometen. Als je niet beter zou weten, zou je bijna vermoeden dat deze verre bezoeker 4,6 miljard jaar geleden rond onze eigen zon het levenslicht zag. Maar onderzoekers weten het zeker: 2I/Borisov is rond een andere ster ontstaan.

Interstellair
Waarom astronomen zo zeker weten dat 2I/Borisov een interstellaire bezoeker is? Dat komt door zijn bijzondere baan. Astronomen kijken daarbij naar de excentriciteit van de omloopbaan – de mate waarin een baan afwijkt van een cirkel. Planeten in een bijna perfecte cirkelvormige baan rond hun sterren – bijvoorbeeld de aarde – hebben een excentriciteit van nul. Kometen en planetoïden met langwerpige paden rond hun moederster worden beschreven met een excentriciteit tussen nul en één, en objecten met een excentriciteit groter dan één – de zogenoemde ‘hyperbolische’ banen – zijn interstellair. De baan van 2I/Borisov blijkt zeer langwerpig te zijn met een excentriciteit van ongeveer drie. Daarbij valt hij in de categorie interstellaire objecten.

In dit gifje is de baan van 2I/Borisov te zien. Het object zal de aarde niet dichter dan 300 miljoen kilometer naderen. Afbeelding: NASA/JPL-Caltech

Uniek
De resultaten zijn opmerkelijk, maar tegelijkertijd ontzettend boeiend. Want het betekent dat de omstandigheden en de vorming van ons zonnestelsel mogelijk niet uniek zijn. En dit zou mogelijk kunnen betekenen dat ook de aarde niet uniek is. En dus het bestaan van leven wellicht ook niet…

Maar wat dat betreft lopen we nu op de zaken vooruit. De onderzoekers benadrukken namelijk dat verdere observaties nodig zijn om de bevindingen uit de studie te bevestigen. En daar is nog genoeg tijd voor. 2I/Borisov stevent momenteel af op onze zon en zal deze op 8 december het dichtste naderen op een afstand van ongeveer 2 AE (Astronomische Eenheid, de afstand aarde-zon). Halverwege 2020 zal de komeet voorbij Jupiter schieten en vervolgens weer de interstellaire ruimte in duiken. En tegen die tijd hopen onderzoekers nog veel meer interessants over 2I/Borisov te hebben ontdekt.

Bronmateriaal

"Detection of a water tracer in interstellar comet 2I/Borisov" - arXiv

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA, ESA, D. Jewitt (UCLA)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd