En geen enkele archeoloog weet wat ze betekenen.
De opwinding was groot toen archeologen tijdens opgravingen in Oslo op een klein stukje wetsteen stuitten met daarop enkele tekens uit het runenschrift. “Runische inscripties aantreffen tijdens een archeologische opgraving: dat gebeurt zelden,” aldus onderzoeker Kristine Ødeby. Bovendien is het zeer ongebruikelijk dat de runen op een stukje wetsteen zijn opgetekend: nog maar één keer eerder is in Noorwegen zo’n met runische inscripties bedekt stukje wetsteen teruggevonden. En dat was aan de westkust, in Bergen.
Betekenis
Maar nog bijzonderder zijn de runen zelf. Op het stukje wetsteen kunnen archeologen de runen æ, r, k, n, a onderscheiden. Maar wat het betekent? Dat is een raadsel.
Een naam?
En dus blijft het bij speculatie. Zo zouden de tekens een Middeleeuwse persoonsnaam kunnen vormen. Een andere mogelijkheid is dat de tekens door een beginnende schrijver zijn opgetekend. “Dit is waarschijnlijk een onsuccesvolle poging om een naam of een andere trivale inscriptie te schrijven,” denkt onderzoeker Karen Holmqvist. Volgens haar is goed te zien dat de runen in ieder geval niet door een getrainde schrijver zijn opgetekend.
Vreemde spelling
Aangenomen wordt dat het runenschrift wijdverspreid was in het Middeleeuwse Noorwegen. Maar veel runenschrijvers moeten zich in grensgebieden hebben bevonden, waar ze wel iets wisten van schrijven, maar niet echt geletterd waren. En waarschijnlijk behoorde de schrijver die met deze wetsteen aan de slag ging, tot die groep. “Het is misschien niet zo vreemd dat we op vreemde spellingen en enkele gespiegelde runen stuiten,” aldus Holmqvist. “Denk maar eens terug aan hoe je zelf schreef toen je leerde om te schrijven.” Net zoals kinderen letters in spiegelbeeld noteren of door elkaar gooien of niet goed weten hoe ze een zinnetje moeten maken, moet ook deze Middeleeuwse schrijver geworsteld hebben met het runenschrift.
Het lijkt een aannemelijke verklaring. Maar helemaal zeker zijn de archeologen niet. Daarom hebben ze het publiek opgeroepen om ook eens naar de inscripties te kijken en met hun eigen interpretaties te komen. “Met zoveel mogelijke interpretaties is het een opwindende ontdekking voor onderzoekers, amateurs en verhalenvertellers,” denkt Ødeby.
