Organismen veroorzaakten eerste massa-extinctie

Fossielen van twee Ediacarische biota.
Fossielen van twee Ediacarische biota.

De allereerste massa-extinctie – die 540 miljoen jaar geleden plaatsvond – is niet veroorzaakt door een meteorietinslag of vulkanische erupties, maar door organismen.

Professor Simon Darroch van de Vanderbilt universiteit en zijn collega’s beweren dat evolutie de eerste massa-extinctie aandreef. “Er verschenen complexe dieren, die in staat waren om hun omgevingen aan te passen”, zegt Darroch.

Drie miljard jaar waren microben – eencellige micro-organismen – heer en meester op onze planeet. Op een bepaald moment slaagden sommige micro-organismen er in om zonlicht om te zetten in energie. Deze eencelligen profiteerden van de extra energie en transformeerden in meercellige wezens. Dankzij fotosynthese ontstond er een nieuw giftig bijproduct: zuurstof. Zuurstof was heel giftig voor de meeste microben, die gewend waren aan een zuurstofvrije omgeving.

De eerste meercellige organismen – de zogenoemde Ediacarische biota – verspreidden zich 600 miljoen jaar geleden over de aarde. Er is niet veel bekend over deze organismen, omdat ze geen harde delen hadden. De meeste meercelligen waren schijfvormig en leefden op de zeebodem.

De eerste dieren
Na zestig miljoen jaar ontstonden de eerste dieren. Dieren kunnen zich spontaan en onafhankelijk van elkaar bewegen en verzamelen energie door andere organismen op te eten. In een periode van 25 miljoen jaar (Cambrische explosie) ontstonden gewervelde dieren, weekdieren, geleedpotigen, ringwormen, sponzen en kwallen.

Meeste Ediacarische biota verdwenen
“De Ediacarische biota kregen het zwaar”, vervolgt Darroch. “De complexe dieren zorgden ervoor dat de Ediacarische biota niet konden overleven.” Darroch en zijn collega’s hebben bewijzen gevonden dat de populatie Ediacarische biota in een periode van tien tot vijftien miljoen jaar afnam, namelijk op plekken in Newfoundland, in Nilpena in Zuid-Australië en in de Witte Zee in Rusland.

De onderzoekers vertellen dat ze andere mogelijke oorzaken hebben onderzocht, maar dat deze uitgesloten konden worden. Biologische interacties en het aanpassen van de leefomgeving hebben uiteindelijk geleid tot de eerste massa-extinctie van complex leven.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd