Hij had ze kort voor zijn dood nog proberen te repareren en verbeteren, maar er was weinig eer meer aan te behalen.
Het maakt het verhaal van Ötzi, de onfortuinlijke jager die zo’n 5000 jaar geleden in de Alpen stierf, nog tragischer. In het blad PLoS ONE schetsen onderzoekers – aan de hand van de gereedschappen van Ötzi – het beeld van een man die in de laatste dagen van zijn leven – terwijl hij mogelijk op de vlucht was – wanhopig probeerde om nog iets van zijn versleten gereedschappen en wapens te maken.
Gereedschappen
Ötzi werd in de jaren negentig van de vorige eeuw in de Ötztaler Alpen teruggevonden. De resten van de man zijn uitzonderlijk goed bewaard gebleven en geven een uniek inkijkje in het leven van mensen in de Kopertijd. Naast het lichaam van Ötzi werden ook tal van gereedschappen teruggevonden: onder meer twee pijlpunten, meerdere pijlschachten, een dolk, een bijl, een priem en mes. En een internationaal team van onderzoekers heeft deze gereedschappen en wapens nu uitgebreid bestudeerd. En de studie wijst uit dat de gereedschapskist van Ötzi er tamelijk belabberd aan toe was.
Repareren
Volgens de onderzoekers hadden de gereedschappen stuk voor stuk hun beste tijd gehad. Ze waren versleten. En Ötzi heeft dat natuurlijk gemerkt. Sterker nog: de onderzoekers hebben bewijzen gevonden dat hij continue probeerde om de gereedschappen en wapens te repareren. Zo zijn de randen van het mes, de priem en pijlpunten herhaaldelijk – voor zover dat nog mogelijk was – aangescherpt.
Net aangescherpt
En zelfs kort voor zijn dood moet Ötzi zich nog om de staat van zijn gereedschappen bekommerd hebben, zo schrijven de onderzoekers. Verschillende gereedschappen zijn namelijk aangescherpt, maar vervolgens nooit meer gebruikt. In andere woorden: ze zijn klaargemaakt voor activiteiten waar Ötzi simpelweg niet meer aan toegekomen is.
Planten snijden
De analyse van de onderzoekers wijst verder ook uit waar Ötzi zijn gereedschappen voor het laatst voor gebruikt heeft. Hij moet er wilde planten mee gesneden hebben. En dat alles deed hij met rechts, zo stellen de onderzoekers, wederom op basis van de gereedschappen zelf.
Bron van materiaal
Waarom de gereedschapskist en wapenuitrusting van Ötzi er zo slecht aan toe was? Daar komen we misschien wel nooit meer achter. Om de één of andere reden moet de man in de laatste fase van zijn leven niet meer in staat zijn geweest om de materialen waarvan gereedschappen en wapens in die tijd werden gemaakt, te verkrijgen. En op het moment van zijn dood was hij ook wel erg ver van die plekken verwijderd. De dichtstbijzijnde bron van in zijn gereedschapskist en wapenuitrusting teruggevonden materialen bevindt zich op zo’n 70 kilometer afstand van de plek waar Ötzi stierf.
De nieuwe informatie over de wapens van Ötzi kan meer inzicht geven in hoe de laatste dagen van de IJsman eruit hebben gezien. Zo speculeren de onderzoekers dat Ötzi zeer gestresst moet zijn geweest: zijn gereedschappen en wapens waren aan het einde van hun Latijn, hij had geen ruwe materialen tot zijn beschikking om nieuwe te vervaardigen en kon alleen maar blijven schaven aan wat hij had. Tegelijkertijd was hij mogelijk op de vlucht voor iemand waarmee hij enkele dagen eerder al een akkevietje had gehad en waarbij hij een snijwond aan zijn rechterhand had opgelopen. Door die verwonding moet het heel lastig of zelfs onmogelijk voor hem zijn geweest om zijn gereedschappen nog verder te verbeteren. “Ötzi was een man die op de vlucht was, beperkt werd door zijn verwonding en een opvallend slecht bruikbare uitrusting had,” zo concluderen de onderzoekers.
