Uit een chemische analyse van de botten van een aantal oude Nubiërs blijkt dat zij regelmatig tetracycline nuttigden. Dit antibioticum bevond zich waarschijnlijk in hun bier. De vondst bewijst dat antibiotica – dat officieel pas in 1928 werd uitgevonden – tweeduizend jaar geleden al op relatief grote schaal en met succes werd vervaardigd.
“Wij hebben de neiging om medicijnen die ziektes genezen te associëren met de moderne geneeskunde,” vertelt onderzoeker George Armelagos. “Maar het wordt steeds duidelijker dat deze prehistorische populatie empirisch bewijs gebruikte om behandelingen te ontwikkelen. Ik twijfel er niet aan dat ze wisten wat ze deden.”
Opzet
Al in 1980 toonde Armelagos aan dat de Nubiërs antibiotica in hun botten hadden. Maar pas recent kwam hij met een beetje hulp van collega Mark Nelson tot de ontdekking dat dit meer regel dan uitzondering was. De productie van het antibioticum bleek absoluut geen toeval, maar opzet.
Verzadigd
Nelson onttrok de tetracycline aan de botten en verbaasde zich over de enorme hoeveelheden. “De botten van deze oude mensen waren verzadigd met tetracycline,” vertelt hij. “Dat toont aan dat zij het al lange tijd innamen. Ik ben ervan overtuigd dat ze de wetenschap van gisting onder de knie hadden en het medicijn heel bewust vervaardigden.”
Jongetje
De onderzoekers bestudeerden botten uit het jaar 350 tot 550. Enkele botten behoorden toe aan een vierjarig jongetje. Zelfs zijn schedel en scheenbeen zaten vol met tetracycline. Dat wijst erop dat de Nubiërs het jongetje met het antibioticum hebben proberen te genezen. Ze wisten wat het medicijn kon doen en dienden het bewust toe.
Voorloper
En daarmee liepen ze flink voor op deze moderne tijd. Wetenschappers ontdekten tetacycline pas in 1948. Niet alleen de Nubiërs, maar ook de Egyptenaren en Jordaniërs behandelden ziektes met bier. De kans is groot dat ook deze oude volkeren de gisting van antibiotica begrepen.
Goud
Tetracycline wordt gemaakt door bacteriën: streptomyces. Wanneer deze bacteriën in bier opduiken, geeft dat een bijzonder effect. “Streptomyces produceert een goudkleurige kolonie van bacteriën en wanneer het op bier dreef, moet dat best indrukwekkend zijn geweest voor deze oude mensen die goud vereerden.”
Uit nader onderzoek moet blijken in welke doseringen de Nubiërs het antibioticum toedienden.
