Het brein van oudere bijen wordt weer jong wanneer ze de taak die eigenlijk aan jongere bijen toebehoort op zich nemen. Dat hebben wetenschappers ontdekt.
Uit eerder onderzoek was al gebleken dat bijen jong bleven zolang ze voor de jonge bijen zorgden. Maar zodra ze het nest verlaten en op zoek gaan naar voedsel, worden ze heel snel oud. Al na twee weken, zijn hun vleugels versleten, hun haren vallen uit en hun hersenen functioneren minder goed.
Vraag
De onderzoekers vonden dat bijzonder interessant. “Wij wilden uitzoeken hoe flexibel dat verouderingsproces was, dus stelden we onszelf de vraag: ‘Wat zou er gebeuren als we de naar voedsel zoekende bijen weer voor de jonge bijen zouden laten zorgen?’,” vertelt onderzoeker Gro Amdam.
Experiment
De onderzoekers lieten de naar voedsel zoekende bijen uitvliegen en haalden vervolgens de verzorgers van de jonge bijen uit het nest weg. Zodra de oude bijen weer thuiskwamen, konden sommigen niet anders dan de zorg voor de jongen weer op zich nemen. De rest van de oudere bijen bleef voedsel zoeken. Na tien dagen bleek vijftig procent van de oude bijen die voor de jongen zorgden aanzienlijk beter in staat te zijn om nieuwe dingen te leren.
Eiwit
Maar daar bleef het niet bij. De onderzoekers bestudeerden ook de eiwitten in het brein van de bijen. En ze ontdekten dat met name twee eiwitten sterk veranderd waren in het brein van de bijen die voor jongen zorgden. Het gaat om het eiwit Prx6: een eiwit dat ook wij mensen hebben en dat ons beschermt tegen dementie. En een tweede proteïne dat voorkomt dat andere proteïnen beschadigen.
Jonger
Door bijen te dwingen een taak uit te voeren die eigenlijk niet bij hun leeftijd past, worden ze als het ware weer jonger. Hun werk verandert de moleculaire structuur van hun brein waardoor de bijen het verouderingsproces op afstand kunnen houden.
En dat is ook voor ons mensen heel interessant. “Misschien kunnen sociale interventies – het veranderen van de wijze waarop je met je omgeving omgaat – ons helpen om onze hersenen jonger te houden. Aangezien de onderzochte proteïnes hetzelfde zijn als de proteïnes van bijen, kan het zijn dat deze proteïnes ook spontaan reageren op een specifieke sociale ervaring.” Nader onderzoek moet uitwijzen of het effect dat nu bij bijen is waargenomen ook voor mensen geldt.
