Oudste nog te beluisteren grammofoonopname ontdekt

Onderzoeker Patrick Feaster heeft in een bibliotheek een grammofoonopname uit 1889 teruggevonden. Het is waarschijnlijk de oudste grammofoonopname die tot op de dag van vandaag kan worden afgespeeld.

Feaster vond de bijzondere opname in de Bloomington’s Herman B Wells Library. “Ik zocht een afbeelding van de eerste opnamestudio,” vertelt Feaster. Hij trok een boek uit het rek en vond in de inhoudsopgave een artikel over de grammofoon. “Ik dacht: oh, dat is een bonus. Dus ik bladerde door en vond een papieren print van een opname.”

Der Handschuh
Feaster vond dus geen grammofoonplaat, maar een afdruk ervan. In het verleden was hij er al eerder in geslaagd om zo’n afbeelding om te zetten in muziek. Dus die uitdaging ging hij opnieuw aan. En wiens stem schalt er even later door de speakers? Die van Emile Berliner, de vader van de grammofoon (u ziet hem hierboven met zijn opname-apparatuur). Hij reciteert het gedicht ‘Der Handschuh‘ van Friedrich Schiller:

Vor seinem Löwengarten
Das Kampfspiel zu erwarten
Saß König Franz
Und um ihn die Großen der Krone
Und rings auf hohem Balkone
Die Damen in schönem Kranz

Berliner
Zoals gezegd was het niet de eerste keer dat Feaster een afbeelding omzette in muziek. Hij had dat eerder ook al een keer met een opname van Berlinder gedaan. Deze opname stamde eveneens uit 1889. Uit de opname bleek dat Berliner aan een bezoeker – Louis Rosenthal – liet horen hoe hij met de grammofoon stemmen kon opnemen. “In die opname vertelt Berliner ons dat hij een opname maakt waar Rosenthal mee kan experimenteren. Hij vertelt dat ze in een bepaald gebouw in Hannover zijn en reciteert wat poëzie, zingt een liedje en telt in verschillende talen tot twintig.” De opname die Feaster nu heeft gevonden, lijkt bij deze gebeurtenis te horen. Dat blijkt uit de tekst die bij de afbeelding stond. Het gaat om een opname die Berliner tegelijkertijd met de opname die Feaster eerder had ontdekt, aan Rosenthal meegaf. “Na het bewijs te hebben bestudeerd, concluderen mijn collega’s en ik dat Berliner het opnameproces aan Rosenthal liet zien en hem dan met een opname die ze samen maakten en enkele opnames die Berliner voor hun ontmoeting maakte, naar huis stuurde.”

Oudste
“Als dat klopt, betekent dat dat ‘Der Handschuh’ de oudste van de twee opnames is en dat maakt het de oudste grammofoonopname die we vandaag de dag nog kunnen afluisteren.” Het is in ieder geval de oudste opname van een volledig literair Duits werk.

Der Handschuh‘ is wellicht de oudste grammofoonopname, maar zeker niet de oudste opname. Die stamt namelijk uit 1888. De opname kon afgespeeld worden op een fonograaf: de voorloper van de grammofoon.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd