Wetenschappers hebben in Zuid-Afrika zeer oude punten gevonden. De stenen punten zijn 64.000 jaar oud en zijn zeer waarschijnlijk als pijlpunt gebruikt. Op de stenen bevonden zich onder meer restanten van bloed en botten. De vondst zet de geschiedenis van pijl en boog op zijn kop: men dacht dat deze uitvinding pas zo’n 44.000 jaar oud was.
Door te kijken waar de stenen het meest beschadigd waren, konden de onderzoekers achterhalen waarvoor deze gebruikt werden. De schade wijst erop dat deze stenen de toppen van een projectiel waren. Het is niet aannemelijk dat de pijlen zich op een speer bevonden. Waarschijnlijk hebben ze echt door de lucht gevlogen.
Lijm
De wetenschappers ontdekten dat er ook lijm op de stenen zat. Het is een plakkerige hars waarmee de stenen op iets anders bevestigd konden worden. Dat moet haast wel een pijl zijn geweest. De lijm maakt de vondst nog eens extra interessant. “De aanwezigheid van lijm toont aan dat mensen in staat waren om samengestelde gereedschappen te maken,” vertelt onderzoeker Marlize Lombard. En dat is verrassend.
Planning
“Jagen met een pijl en boog vraagt om een goede planning, het verzamelen van materialen en een voorbereiding van de gereedschappen,” zo schrijven de onderzoekers. “En daarvoor is een breed scala aan innovatieve sociale en communicatieve vaardigheden nodig.”
Vernieuwing
“We kunnen nu met steeds meer zekerheid vaststellen dat mensen in het zuiden van Afrika zich 60.000 tot 70.000 jaar geleden al een cognitief niveau hadden dat vergelijkbaar is met het onze,” concludeert Lombard. En dat is nieuw. Men ging ervan uit dat dat gedrag veel langer op zich liet wachten. Waarschijnlijk maakte de jacht dankzij de pijl zo’n 65.000 jaar geleden een vernieuwing door. Neanderthalers en andere oude mensen moesten hun prooi nog van dichtbij benaderen om deze te kunnen vangen.
Opvallend genoeg zit er een groot gat tussen de archeologische vondsten van pijlen en bogen. In dit geval een gat van 20.000 jaar: de oudste pijlen die hiervoor werden aangetroffen waren 44.000 jaar oud. Dat wijst erop dat pijl en boog niet door alle mensen wereldwijd werden gebruik en pas veel later tot de reguliere uitrusting gingen behoren. Het is zelfs mogelijk dat de pijl en boog op verschillende momenten in de geschiedenis en door verschillend bevolkingsgroepen (opnieuw) zijn uitgevonden.
