Oudste sporen van bewegende levensvormen op aarde ontdekt

Fossielen suggereren dat organismen 2,1 miljard jaar geleden al in beweging waren.

In het Afrikaanse Gabon hebben onderzoekers gesteenten teruggevonden met daarin fossielen die suggereren dat organismen zich 2,1 miljard jaar geleden door de modder verplaatsten, op zoek naar een prettige leefomgeving en voedsel. Dat is te lezen in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.

De sporen
In het gesteente troffen de onderzoekers gefossiliseerde tunneltjes aan die gevormd zijn door organismen die zich door de modder wurmden. Hoe de organismen die deze tunneltjes produceerden er precies uitzagen, is onduidelijk. Mogelijk kun je de organismen vergelijken met amoeben: eencellige organismen die samenklonteren als voedsel schaars is en zo een soort wormpje vormen dat zich kan verplaatsen en actief op zoek kan gaan naar voedsel.

Een 3D-weergave van de tunneltjes in het gesteente. De horizontale lagen die je tussen de tunneltjes ziet, zijn gefossiliseerde biofilms. Afbeelding: © A. El Albani & A. Mazurier / IC2MP / CNRS – Université de Poitiers.

Bacteriën
Dat idee wordt onderschreven door het feit dat in de gesteenten waarin de tunneltjes zijn aangetroffen ook gefossiliseerde, door bacteriën geproduceerde biofilms zijn aangetroffen. De onderzoekers vermoeden dat de organismen die de tunneltjes in de modder groeven bij gratie van deze bacteriën en hun biofilms in leven bleven. Het vereiste dat het organisme deze bacteriën opzocht en dus in beweging kwam. “Het is aannemelijk dat de organismen zich tijdens hun zoektocht naar voedingsstoffen en zuurstof – geproduceerd door bacteriën op de zeebodem – verplaatsten,” aldus onderzoeker Ernest Chi Fru.

Het is een opmerkelijke ontdekking. De in Gabon aangetroffen sporen van mobiliteit zijn namelijk aanzienlijk (zo’n 1,5 miljard jaar) ouder dan de oudste sporen van mobiliteit die ons tot voor kort bekend waren. “De ontdekking roept een aantal fascinerende vragen op over de geschiedenis van het leven op aarde en hoe en wanneer organismen begonnen te bewegen,” stelt Chi Fru. “Was het een primitieve biologische innovatie, een voorloper van de betere vormen van bewegingen die we vandaag de dag om ons heen zien of was het simpelweg een experiment dat vroegtijdig stilviel (doordat de concentratie atmosferisch zuurstof op aarde zo’n 2,083 miljard jaar geleden enorme afnam, red.)?”

Bronmateriaal

"Discovery of the oldest evidence of mobility on Earth" - CNRS
"Scientists discover oldest evidence of mobility on Earth" - Cardiff University
Afbeelding bovenaan dit artikel: © A. El Albani / IC2MP / CNRS - Université de Poitiers

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd