Onderzoekers hebben in Kansas de fossiele resten van de oudste voorouder van de plantenetende landdieren ontdekt. Het gaat om een reptiel dat dol was op..vlees.
Het vleesetende reptiel heeft de naam Eocasea martini gekregen. Het organisme leefde zo’n 300 miljoen jaar geleden en at insecten en andere kleine organismen.
Cadeidae
De onderzoekers vergeleken de fossiele resten met de resten van verwante organismen en ontdekten dat E. martini behoort tot de Cadeidae, een uitgestorven groep reptielen. De Cadeidae behoren weer tot de Synapsida, een groep gewervelde dieren. Deze groep – waartoe ook de oudste plantenetende landdieren en grote roofdieren behoren – evolueerde uiteindelijk tot de moderne zoogdieren zoals we die vandaag de dag kennen. Eocasea is het meest primitieve lid van deze groep en at vlees, terwijl jongere leden planten aten. Duidelijk bewijs dat de grote plantenetende landdieren afstammen van dit kleine, vleesetende organisme. “Eocasea is het eerste dier dat het proces dat resulteerde in een ecosysteem op het land met heel veel planteneters en steeds minder roofdieren, in gang zette,” stelt onderzoeker Robert Reisz.
Vijf keer
Maar de vaardigheid om plantaardig materiaal te verteren, ontstond niet alleen in de groep waar Eocasea deel van uitmaakte, zo ontdekten de onderzoekers. De vaardigheid ontwikkelde zich zeker op vijf plekken in de stamboom van moderne zoogdieren. Elke keer onafhankelijk van elkaar en twee keer onder reptielen. “Toen de vaardigheid om planten te verteren na Eocasea ontstond, was het hek van voor de dam,” stelt Reisz. “Verschillende groepen ontwikkelden dezelfde eigenschappen die nodig waren om planten te verteren.”
Verstandige stap
Dat de overstap van vlees op planten – die overvloedig op het land groeiden – een verstandige stap was, blijkt wel als we de stamboom van de Cadeidae volgen. Het oudste lid van deze groep – Eocasea – was heel klein en woog nog geen twee kilo. Het jongste lid van deze groep was zwaarder dan 500 kilo.
Hoewel het onderzoek verschillende vragen beanwoordt, roept het ook vragen op. “Eén van de grote mysteries die in mij opkomen, is waarom gingen organismen niet eerder planten eten en waarom ontwikkelden ze die vaardigheid onafhankelijk van elkaar in verschillende groepen? Dat maakt deze gebeurtenis zo fascinerend. Het is de eerste keer dat zoiets gebeurt en het resulteert in een enorme verandering in het ecosysteem op het land.”
