Overtuigend bewijs gevonden dat Neanderthalers net zo dachten als wij doen

Rotstekeningen verraden dat ze zich cognitief gezien met ons konden meten.

Rotstekeningen en andere vormen van kunst werden tot nu toe altijd toegeschreven aan de onze eigen soort; de Homo sapiens. “De opkomst van kunst vertegenwoordigt een fundamentele drempel in de evolutie van de mensheid. Het is een van de belangrijkste pijlers van wat ons menselijk maakt,” stelt onderzoeker Dirk Hoffmann. Artefacten die niet zozeer praktisch maar juist een symbolische waarde hebben, laten namelijk de cognitieve vaardigheden van onze soort zien. Maar hadden inderdaad alleen de Homo sapiens dit vermogen?

Grot

In een tweede studie onderzocht hetzelfde team de ouderdom van voorwerpen in een andere grot in Spanje. In deze grot zijn bewerkte schelpen te vinden, maar ook rode en gele kleurstoffen en complexe pigmentenmengsels. Ook hier werd U-Th ingeschakeld om de leeftijd van de kunstwerken te bepalen. Hieruit bleek dat de vondsten ongeveer 115.000 jaar oud waren. Hiermee is dit nog ouder dan vergelijkbare objecten in Zuid- en Noord-Afrika die aan Homo sapiens worden toegeschreven.

Europa
Uit een nieuw onderzoek blijkt van niet. Zo stellen de onderzoekers dat lang voordat de moderne mens naar Europa kwam zetten, Neanderthalers al figuren op rotswanden in Spanje tekenden. Tot deze conclusie kwamen de onderzoekers nadat ze drie grotten in het Zuid-Europese land onder de loep namen. Tot op heden was het onbekend hoe oud deze tekeningen precies waren. Maar dankzij een nieuwe techniek kon nu voor het eerst de leeftijd van de tekeningen nauwkeurig berekend worden.

Rotstekeningen
In de drie grotten zijn rotstekeningen te vinden, waar met rood en zwart pigment figuren zijn getekend. Op de tekeningen zijn groepen dieren te zien, stippen en andere geometrische tekens maar ook bijvoorbeeld handafdrukken. Om te bepalen hoe oud deze kunstwerken zijn, maakten de onderzoekers gebruik van uranium-thorium (U-Th). Op zestig verschillende plekken werd een klein beetje kalksteen van de muren gehaald. Vervolgens konden de onderzoekers de leeftijd van de tekeningen bepalen.

Een handafdruk van een Neanderthaler op een rotswand. Afbeelding: H. Collado

Neanderthalers
Uit de resultaten blijkt dat de rotstekeningen veel ouder zijn dan eerder werd gedacht. Zo blijkt dat de tekeningen zo’n 64.000 jaar geleden zijn gemaakt. Hierdoor kunnen ze niet door de moderne mens getekend zijn, omdat die pas 20.000 jaar later zijn intrede in Europa deed. “De grotkunst moet dus zijn gemaakt door Neanderthalers,” stelt onderzoeker Alistair Pike. Een bijzondere ontdekking. Het bewijst namelijk dat de ‘domme’ Neanderthalers niet heel anders dachten dan wij.

De onderzoekers concluderen dat het denkvermogen van onze verre neven gelijk is aan dat van ons. “Ze moeten cognitief gezien niet van elkaar te onderscheiden zijn geweest,” concludeert onderzoeker João Zilhão. “In onze zoektocht naar de oorsprong van taal en het menselijk denkvermogen moeten we daarom veel verder terug in de tijd. Waarschijnlijk moeten we meer dan een half miljoen jaar terug, naar de gemeenschappelijke voorouder van Neanderthalers en moderne mensen.”

Bronmateriaal

"Neanderthals thought like we do" - Max Planck Institute

Afbeelding bovenaan dit artikel: P. Saura

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd