Paarden in Mongolië gingen 3000 jaar geleden al naar de tandarts

Het is het oudste bewijs voor aan dieren verleende tandheelkundige zorg.

Duitse onderzoekers bestudeerden de resten van paarden die tussen 1300 en 700 voor Christus in Mongolië leefden. De resten stammen uit dezelfde tijd als de beroemde hertenstenen die met name in Mongolië in grote getale zijn aangetroffen en werden opgericht door nomaden. Vaak gaan de hertenstenen vergezeld door grafheuvels waarin de resten van talloze dieren – waaronder paarden – kunnen worden teruggevonden.

Melktanden
Een analyse van resten van paarden, afkomstig uit zulke grafheuvels, wijst nu uit dat de dieren konden rekenen op tandheelkundige zorg. Zo zijn er aanwijzingen gevonden dat melktanden die ervoor zorgden dat jonge paarden pijn hadden of moeilijk konden eten, al rond 1150 voor Christus werden afgezaagd. Waarschijnlijk met behulp van stenen gereedschappen.

WIST JE DAT…

Wolfstanden
Daarnaast ontdekten de onderzoekers dat de nomaden – iets later, rond 750 voor Christus – ook korte metten maakte met de ‘wolfstanden’ van paarden. Deze tanden zijn een beetje vergelijkbaar met onze verstandskiezen; ze hebben geen functie, maar kunnen soms doorkomen en aardig in de weg zitten. Vandaag de dag worden ze nog steeds vaak verwijderd, met name omdat ze het dragen van een bit zeer pijnlijk maken. De nomaden in het huidige Mongolië begonnen deze wolfstanden dan ook te verwijderen toen ze uit bronzen en metalen onderdelen opgebouwde bitten begonnen te gebruiken. Die bitten stelden de nomaden in staat om het paard beter onder controle te houden en het dier voor nieuwe doeleinden – waaronder oorlogen – in te zetten. Maar het gebruik van die bitten leidde dus tot nieuwe mondproblemen, waaronder de pijnlijke interactie met de wolfstand. En vrijwel gelijk met het gebruik van deze bitten ontwikkelden de herders dan ook methoden om de wolfstanden te verwijderen.

Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat de nomaden in Mongolië de eersten in het oostelijke deel van Eurazië waren die sterk afhankelijk waren van paarden. En aangenomen wordt dat ze ook de eersen waren die paarden bereden. Met dat in gedachten is het ook niet heel vreemd dat ze tevens de eersten waren die paarden tandheelkundige zorg gaven. “Wij zien veterinaire zorg als een soort westerse wetenschap,” stelt onderzoeker William Taylor. “Maar herders die vandaag de dag in Mongolië leven voeren relatief ingewikkelde ingrepen uit met vrij eenvoudige instrumenten. Deze resultaten laten zien dat een begrip van de anatomie van het paard en de zorg voor het paard niet voor het eerst in de Chinese of Mediterraanse beschavingen, maar veel eerder onder de nomaden die sterk afhankelijk waren van het welzijn van hun paarden, ontstond.”

Bronmateriaal

"Oldest evidence of horse veterinary care discovered in Mongolia" - Max Planck Institute for the Science of Human History

Afbeelding bovenaan dit artikel: William Taylor

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd