Paaseiland kan in hoogtijdagen voor 17.500 mensen een thuis zijn geweest

De nieuwe schatting kan wellicht helpen om het mysterie van de gigantische standbeelden op het eiland op te lossen.

In 1722 zetten de eerste Europeanen voet op Rapa Nui, oftewel Paaseiland. Die eerste bezoekers schatten dat het eiland tussen de 1500 en 3000 bewoners telde. Het resulteerde in een mysterie. Want hoe kan zo’n kleine samenleving erin geslaagd zijn om bijna 900 gigantische standbeelden op het eiland te laten verrijzen? Hoe kan zo’n kleine groep mensen zoveel standbeelden hebben gebouwd, getransporteerd en opgericht?

17.500 inwoners
Later suggereerde archeologisch onderzoek dat het aantal eilandbewoners enige tijd voor de Europeanen op Paaseiland arriveerden, veel hoger moet hebben gelegen (zie kader). Maar hoeveel mensen woonden er dan in de hoogtijdagen? In het blad Frontiers in Ecology and Evolution komen onderzoekers met een nieuwe schatting. Hun onderzoek suggereert dat het eiland tot wel 17.500 mensen kan hebben geherbergd. En dat zijn er veel meer dan eerdere studies aannemelijk achtten.

Enige tijd voor de Europeanen voet op Paaseiland zetten, zou het aantal eilandbewoners flink zijn afgenomen. Over de oorzaak van die afname wordt nog altijd gedebatteerd. De ene onderzoeker denkt dat de eilandbewoners hun eiland uitputten, waardoor het niet langer in staat was om een groot aantal mensen van voedsel en andere grondstoffen te voorzien. Anderen denken dat interne conflicten leidde tot de afname.

Grondmonsters en meer
Onderzoeker Cedric Puleston legt uit hoe hij samen met collega’s tot die conclusie kwam. Zo werd er eerst een beeld geschetst van hoe het eiland eruitzag voor de Europeanen arriveerden. “We bestudeerden gedetailleerde kaarten, verzamelden grondmonsters op het eiland, plaatsten weerstations, gebruikten populatiemodellen en schatten de productie van zoete aardappelen (het belangrijkste gewas op het eiland). Wanneer we twijfelden over één van deze factoren, keken we naar het scala van mogelijkheden en werkten we verschillende scenario’s uit.”

Zoete aardappelen
Uit het onderzoek volgt bijvoorbeeld dat zo’n 19 procent van het eiland gebruikt kon worden voor het verbouwen van zoete aardappelen. Vervolgens keken de onderzoekers hoeveel mensen van verschillende leeftijden er met zo’n oogst in leven konden worden gehouden. “Als we onze agricultuur vergelijken met andere Polynesische eilanden is een populatie van 17,500 mensen op een eiland van deze omvang heel redelijk,” stelt Puleston.

Het verandert niet alleen onze kijk op het grote aantal standbeelden dat op het eiland te vinden is, maar getuigt ook van een veel dramatischere afname van het aantal mensen op Paaseiland. “Als de populatie van 17.500 afnam naar het kleine aantal dat zendelingen jaren na Europees contact telden, krijg je een heel ander beeld dan wanneer je uitgaat van een maximale bevolkingsomvang van 3000 of minder die anderen suggereerden.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd