Hoe ontstaat een narcist? Nou, supertrotse ouders helpen. Nieuw onderzoek toont aan dat kroost van ouders die denken dat hun kinderen heel speciaal zijn en iets extra’s verdienen later narcistischer is.
Onderzoekers van Ohio State University bestudeerden 565 Nederlandse kinderen die tussen de zeven en elf jaar oud waren toen het onderzoek begon. Ook hun ouders namen aan het onderzoek deel. In totaal vulden de kinderen en ouders vier vragenlijsten in. Tussen elke vragenlijst zat zes maanden tijd. Ouders werd bijvoorbeeld gevraagd in hoeverre ze het eens waren met uitspraken als ‘Mijn kind is een geweldig voorbeeld voor andere kinderen’. Kinderen moesten aangeven in hoeverre de uitspraak ‘Mijn vader/moeder laat me weten dat hij of zij van me houdt’ klopte. Ook werd vastgesteld hoe narcistisch de kinderen waren en hoe het zat met hun gevoel voor eigenwaarde.
Oorsprong
De onderzoekers hoopten dat hun studie meer inzicht zou geven in hoe narcisme ontstaat. Want hoewel we aardig wat weten over de gevaren van narcisme, is de oorsprong ervan een stuk minder duidelijk.
Overwaardering
Uit het onderzoek blijkt dat ouders die aan het begin van de studie hun kinderen ‘overwaardeerden’, aan het eind van het onderzoek kinderen hadden die aanzienlijk hoger scoorden als het ging om narcisme. Er was sprake van ‘overwaardering’ wanneer ouders hun kinderen tijdens het onderzoek beschreven als ‘specialer dan andere kinderen’ en aangaven dat hun kinderen ‘iets extra’s in het leven verdienden’. “Kinderen geloven het wanneer hun ouders ze vertellen dat ze specialer zijn dan anderen,” stelt onderzoeker Brad Bushman. “Dat is wellicht niet goed voor de kinderen of de samenleving.”
Meerdere factoren
De onderzoekers benadrukken dat overwaardering duidelijk leidde tot narcistischere kinderen. Zelfs wanneer ze rekening hielden met de mate waarin de ouders zelf narcistisch waren, bleek de wijze waarop ouders hun kinderen zagen doorslaggevend te zijn. Het is dus niet zo dat narcistische ouders automatisch narcistische kinderen krijgen: de overwaardering speelde een cruciale rol. Maar – zo benadrukken de onderzoekers – het is niet de enige factor die bepaalt of een kind narcistisch wordt. Ook genen en het temperament van de kinderen zelf spelen een rol. “Sommige kinderen zullen sterker geneigd zijn dan anderen om narcistischer te worden wanneer hun ouders ze overwaarderen.”
Zoals gezegd werd niet alleen gekeken hoe narcistisch de kinderen waren. Ook het gevoel van eigenwaarde van de kinderen werd vastgesteld. Hoewel die twee sterk op elkaar lijken, zijn het twee verschillende dingen met – zo blijkt uit het onderzoek – een andere oorsprong. “Mensen met een groot gevoel van eigenwaarde denken dat ze net zo goed zijn als anderen, terwijl narcisten denken dat ze beter zijn dan anderen,” legt Bushman uit. Ouders die dachten dat hun kind specialer was dan andere kinderen, droegen zo bij aan een narcistischer kind. Maar hun kind won daarmee niet aan zelfrespect. Daarvoor moest het kind emotionele warmte van de ouders ervaren.
