Landingsplaats van Marsrover Spirit was vroeger mogelijk een meer

comanche

Het is al jaren onderwerp van discussie: bevatte Marskrater Gusev ooit een meer? Nieuw onderzoek brengt wellicht ietsje meer duidelijkheid. Het suggereert – onder meer op basis van de samenstelling van gesteenten in de krater – dat de krater waarin Marsrover Spirit onderzoek deed inderdaad ooit een meer bevatte.

Het mysterie dat ‘krater Gusev’ heet, kwam in zicht toen onderzoekers beelden – gemaakt vanuit een baan rondom Mars – van de krater bestudeerden. Ze ontdekten dat de kraterrand doorbroken werd door iets wat leek op een kanaal. Het suggereerde dat in de krater ooit water te vinden was. In 2004 hoopten onderzoekers meer duidelijkheid te krijgen toen ze Marsrover Spirit in de 160 kilometer brede krater zetten. Maar de resultaten vielen tegen. Spirit ontdekte namelijk dat de bodem van de krater niet bedekt was met sedimenten die men op de bodem van een meer zou verwachten, maar met vulkanische gesteenten.

Columbia Hills
Maar Spirit ging niet bij de pakken neer zitten en reed verder. Zo kwam deze een kleine drie kilometer verderop bij de Columbia Hills (eveneens gelegen in de krater) terecht. En daar ontdekte de rover wel gesteenten die door water beïnvloed waren. Maar ook daar kon Spirit geen sedimenten vinden die wezen op de aanwezigheid van een meer. Wel ontdekten de onderzoekers dat hier ooit warmwaterbronnen te vinden waren.

Op de foto

Op de foto hierboven – een mozaïek van foto’s gemaakt door Marsrover Spirit – ziet u Comanche.

Comanche
Maar daarmee is het verhaal nog niet klaar. In 2010 ontdekten onderzoekers dat een stukje van de Columbia Hills – Comanche genaamd – gesteenten kent die rijk zijn aan magnesium-ijzer carbonaatmineralen. In eerste instantie werden die mineralen toegeschreven aan hydrothermale activiteit, maar een nieuwe analyse stelt nu dat de aanwezigheid van deze mineralen op een andere manier verklaard kan worden. En wel doordat resten van vulkaanuitbarstingen in aanraking kwamen met water. “We keken beter naar de samenstelling en geologische setting van Comanche en nabijgelegen gebieden,” vertelt onderzoeker Steve Ruff. “Er is bewijs dat oppervlaktewater met een lage temperatuur in plaats van warm water dat diep uit de grond kwam, de kalk in het gebied bracht.”

As
Volgens de onderzoekers was Comanche in eerste instantie een gebied waarin een nabijgelegen vulkaan as afzette. Het as bedekte de Columbia Hills en omgeving. Vervolgens stroomde water middels de enorme vallei die de rand van de krater doorbreekt, de krater binnen. Dat water bleef lang genoeg hangen om de asafzettingen te veranderen in zilte oplossingen. Toen de zoutoplossingen verdwenen, bleven de carbonaten achter. Waarschijnlijk werd het meer herhaaldelijk gevuld en viel het ook herhaaldelijk weer droog, waardoor het gebied Comanche rijk werd aan carbonaten. “Het meer hoefde niet groot te zijn,” stelt ruff. “De Columbia Hills zijn zo’n 90 meter hoog, maar bevinden zich in het laagste deel van de krater. Dus een diep, kraterbreed meer was niet nodig.”

Dat Spirit niet direct bewijs kon vinden voor de aanwezigheid van dat meer, is goed te verklaren. Vandaag de dag steken de Columbia Hills als een eilandje van oude gesteenten boven het omringende terrein (bedekt met jonger lava) uit. “Comanche en het nabijgelegen gebied Algonquin zijn resten van een veel oudere en verstrekkendere afzetting van tefra (door vulkanen geproduceerd materiaal, red.). De wind heeft ervoor gezorgd dat het grootste deel van die afzettingen geërodeerd is en daarmee is ook het grootste deel van het bewijd voor de aanwezigheid van een oud meer, verdwenen.”

Spirit heeft helaas het loodje gelegd en kan dus niet op zoek gaan naar bewijs dat de theorie van Ruff onderschrijft. Maar in 2020 gaat NASA een nieuwe rover naar Mars sturen en als het aan Ruff ligt, landt deze in de Gusev-krater. “Na het eerste onderzoek van Spirit hebben we nu veel meer vragen en nieuwe hypotheses die we kunnen aanpakken door terug te gaan.”

Bronmateriaal

"Gusev Crater once held a lake after all, says ASU Mars scientist" - ASU.edu
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JPL-Caltech / Cornell University / Arizona State University.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd